Η έκδοση αποτελεί τον καρπό ενδελεχούς και πολυετούς μελέτης του συγγραφέα στις πηγές τόσο στην οθωμανική γλώσσα, όσο και τις ευρωπαϊκές αντίστοιχες και τον ομογενειακό Τύπο της Κωνσταντινούπολης, που αφορούν και έχουν διαλεκτικές αναπαραστάσεις της ιστορίας της Ξάνθης και της επαρχίας της κατά τα τέλη του 19^ου αιώνα και τις αρχές του 20^ού αιώνα.

Η εκδοτική αυτή πρωτοβουλία της Φ.Ε.Ξ. αναλήφθηκε με το πρώτο κίνητρο που πάντοτε διέπει τις αποφάσεις και τον γενικότερο τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τις προτεραιότητες και τις δράσεις της και δεν είναι άλλο από το αμέριστο ενδιαφέρον και την αγάπη για την ανάδειξη της ιστορίας, του πολιτισμού, της κοινωνίας και της πολυπολιτισμικότητας της Ξάνθης.

«Κατά τους ταραγμένους χρόνους της μακράς και βίαιης αλλαγής πολιτικής κυριαρχίας στην περιοχή της Ξάνθης (το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα), οι νέοι κυρίαρχοι, οι Οθωμανοί, έδειξαν εξαρχής να κατανοούν τη στρατηγική σπουδαιότητα του σημείου. Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την εξέταση των γεγονότων, συσχετίζεται με τη στρατηγική θέση της Ξάνθης και της ενδοχώρας της, από την οποία παλαιόθεν διέρχονταν οι μεγάλες στρατιωτικές αρτηρίες από την πρωτεύουσα προς τις ευρωπαϊκές επαρχίες, και καταλήγει στο ότι όλοι οι παράγοντες επέβαλλαν την προσεκτική παγίωση της οθωμανικής κυριαρχίας. Αυτή ήταν μία από τις κύριες συνιστώσες που συνδιαμόρφωναν τον ιστορικό ρόλο της περιοχής σε προηγούμενες περιόδους και εξακολουθούσαν να επικαθορίζουν το ιστορικό γίγνεσθαι καθ’ όλη τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρ­χίας. Τα τοπωνύμια, που είναι τα αποτυπώματα των ιστορικών επι-στρώσεων στον οργανωμένο κοινωνικό χώρο, αποκαλύπτουν σημεία τα οποία διατήρησαν ακέραιη την ιστορική τους σημασία για αιώνες ή την έχασαν προσωρινά και την επανηύραν ή ακόμη και την απώλεσαν οριστικά. Εντέλει, οι ιστορικοί παράγοντες που επέδρασαν στις συνθήκες, από την πρώιμη οθωμανική περίοδο και εξής, επιβάλλουν τη μελέτη του χώρου αυτού ως διοικητικής – οικονομικής ενότητας της οποίας τα χαρακτηριστικά, βέβαια, δεν αποτυπώθηκαν στη βραχεία, αλλά στη μακρά διάρκεια.».