Το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας (ΙΑ/ΕΤΕ) ξεκίνησε να πραγματοποιεί σε καθημερινή και οργανωμένη βάση εκπαιδευτικά προγράμματα το σχολικό έτος 2005-2006. Από τότε τα προτεινόμενα προγράμματα πολλαπλασιάζονται, όπως και ο αριθμός των μαθητών που τα παρακολουθούν. Αρχικά απευθύνονταν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σήμερα όμως μπορούν να συμμετάσχουν όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων και των νηπιαγωγείων. Τα προγράμματα εμπλουτίζονται συνεχώς με νέες δράσεις και συνοδεύονται πάντα από εκπαιδευτικό υλικό.

Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με ένα σημαντικό κομμάτι της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας ενώ παράλληλα τους δίνονται ερεθίσματα από τον τρόπο οργάνωσης και τις δυνατότητες αξιοποίησης του αρχειακού υλικού. Η επαφή των παιδιών με τις επιστήμες της αρχειονομίας και της ιστορίας συμβάλλει στην κατανόηση της σημασίας τους για τη διατήρηση της συλλογικής μνήμης.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα πραγματοποιούνται από Δευτέρα έως Παρασκευή 09:00 – 14:00.

Η συμμετοχή στα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι δωρεάν και γίνεται κατόπιν συνεννόησης στο τηλέφωνο 210 8807799 (υπεύθυνη κ. Μ. Λεμπέση).

Για το Δημοτικό έχουν σχεδιαστεί εκπαιδευτικά προγράμματα με σκοπό την επαφή των παιδιών τόσο με την ιστορία, τη μυθολογία, την αισθητική  όσο και με την έννοια της διατήρησης της μνήμης μέσω των αρχείων και των συλλογών του πρώτου χρηματοπιστωτικού οργανισμού της χώρας (επαφή με παλιά έγγραφα του 19ου και 20ού αι., παλιές φωτογραφίες, παλιές μηχανές γραφείου κτλ.)

Με βάση τα αναλυτικά προγράμματα Γυμνασίου και Λυκείου η εκπαιδευτική επίσκεψη στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής θα μπορούσε να λειτουργήσει συμπληρωματικά στη διδασκαλία των γνωστικών αντικειμένων της Ιστορίας, της Οικονομίας, της Τεχνολογίας, της Πληροφορικής, του μαθήματος του Επαγγελματικού Προσανατολισμού (βλ. ειδικότητες αρχειονόμου, βιβλιοθηκονόμου, φωτογράφου, συντηρητή, διοικητικού υπαλλήλου) καθώς και ως έναυσμα για την εκπόνηση ερευνητικών εργασιών  (projects).

Η αντίληψη που κυριαρχεί στις εκπαιδευτικές επιλογές του ΙΑ/ΕΤΕ είναι ότι η άτυπη μάθηση μπορεί να παντρέψει τη γνώση με το παιχνίδι και τις τέχνες.

Κατά την επίσκεψή τους στο Αρχείο οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν:

Α) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Ιστορία του ελληνικού χαρτονομίσματος. Μια διαδρομή, 1822-2001

Σκοπός του προγράμματος είναι η εξοικείωση των μαθητών με το χώρο του νομισματικού μουσείου ενός τραπεζικού φορέα και η αποκατάσταση μιας δυναμικής επικοινωνίας του παιδιού με το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον της χώρας του με ταυτόχρονη γνώση και κατανόηση της αμφίδρομης σχέσης οικονομικής και  κοινωνικής ιστορίας.

Τα χαρτονομίσματα αποτελούν ένα κατά σύμβαση συναλλακτικό μέσο, πολύτιμη πηγή πληροφοριών του παρελθόντος. Οι στόχοι του προγράμματος είναι να προκληθεί στους μαθητές το ενδιαφέρον για αυτά τα χάρτινα παραλληλόγραμμα, να εκτιμήσουν την αξία της συγκεκριμένης αρχειακής πηγής και να είναι σε θέση να αποκωδικοποιήσουν και να επεξεργαστούν μέσα από αναλυτικές και ερμηνευτικές διαδικασίες τις πληροφορίες που αυτή φέρει.

Β) Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Αρχεία, πηγές γνώσης, πηγές μνήμης

Το πρόγραμμα έχει σκοπό α. την εξοικείωση των μαθητών με την έννοια του αρχείου καθώς και με τη σημασία της αρχειακής, πρωτογενούς πηγής στην αναζήτηση της γνώσης, στην τεκμηρίωση της ιστορίας και κατ’ επέκταση στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης και β. η επαφή των μαθητών με σημαντικό κομμάτι της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας.

Οι στόχοι του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι η εξοικείωση των μαθητών με την έννοια και το χώρο του αρχείου καθώς και με το αρχειονομικό «δέντρο» ταξινόμησης, η επαφή τους με ποικίλα πρωτότυπα τεκμήρια (έγγραφα, αρχιτεκτονικά σχέδια, χάρτες, φωτογραφίες, μηχανές γραφείου), η εκτίμηση της αξίας των αρχειακών, πρωτογενών πηγών στην αναζήτηση της γνώσης και στην τεκμηρίωση της ιστορίας. Επίσης, η ικανότητα «ανάγνωσης» τεκμηρίων, η αποκωδικοποίηση των πληροφοριών που μπορούν να αντληθούν και η επεξεργασία και ο κριτικός έλεγχος αυτών μέσα από  αναλυτικές και ερμηνευτικές διαδικασίες. Τέλος, η ικανότητα διαμόρφωσης ιστορικής σκέψης.

Γ) Eκπαιδευτικό πρόγραμμα του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού

Το πρόγραμμα αφορά στην παρουσίαση των διαφορετικών ειδικοτήτων που ασκούνται στο Αρχείο (αρχειονόμου, βιβλιοθηκονόμου, φωτογράφου, συντηρητή, διοικητικού υπαλλήλου, διορθωτή και επιμελητή κειμένων, μουσειοπαιδαγωγού).

Σκοπός του προγράμματος είναι οι μαθητές να έρθουν σε επαφή με τα επαγγέλματα που ασκούνται σε ένα αρχείο, που μέχρι τότε μπορεί να τους ήταν άγνωστα, και να αποκτήσουν μία συνολική εικόνα σχετικά με τις σπουδές και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την άσκηση του επαγγέλματος καθώς και των συνθηκών στον εργασιακό χώρο (ζήτηση του συγκεκριμένου επαγγέλματος στην αγορά εργασίας, εργασιακό περιβάλλον, τυχόν συνεργασίες με άλλες ειδικότητες, τυχόν ιδιαιτερότητες, ωράριο, αποδοχές, δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης, θετικά και αρνητικά του επαγγέλματος).

Οι στόχοι όλων των παραπάνω προγραμμάτων υλοποιούνται μέσα από ποικίλες εκπαιδευτικές δράσεις και παιχνίδια, προσαρμοσμένα στην ηλικία και στο επίπεδο των σχολικών ομάδων.

Νέα προγράμματα για μικρές ομάδες

Για ομάδες μέχρι 15 μαθητές, προτείνονται και νέα προγράμματα με εκπαιδευτικές δράσεις που προκαλούν το ενδιαφέρον για το ταξίδι αναζήτησης της πρωτογενούς πληροφορίας.

Ενδεικτικά προγράμματα:

«Αναζητώντας τα ίχνη της εξαφανισμένης κ. Μητρογιάννη μέσα από τα αρχειακά  της τεκμήρια»

«Ιστορίες από τη ζωή ενός γνωστού άγνωστου. Αναζητήστε αλήθειες, ανατρέψτε μύθους»

«Τα δικαιώματα του μικρού επισκέπτη στο Μουσείο και στο Αρχείο. Το δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφορία μέσα από τεκμήρια και αρχειακό υλικό»

«Μικροί Αρχειονόμοι σε δράση».