Για πολλά χρόνια ένα βιβλίο ήταν απαραίτητο συνοδευτικό των καλοκαιρινών διακοπών. Στην παραλία κάτω από μια ομπρέλα, σε ένα μπαλκόνι με τον πρωινό καφέ, απόγευμα σε μια ταράτσα με ένα ποτήρι κρασί…

Παρά την επέλαση πλέον του κινητού τηλεφώνου, οι ανοδικές πωλήσεις των βιβλίων κατά θερινή περίοδο αποδεικνύουν ότι συνεχίζουν να υπάρχουν αναγνώστες πιστοί στις φιλαναγνωστικές συνήθειες.

Ωστόσο, παραμένουν κάποια πρακτικά «ζητήματα» που μάλιστα ιδιαίτερα συχνά βαραίνουν στην τελική επιλογή. Το βάρος και οι διαστάσεις του βιβλίου παίζουν ρόλο στην επιλογή καθώς θα πρέπει να μπορεί να μεταφερθεί εύκολα σε βαλίτσες, σε μικρές τσάντες  και στα χέρια. Επίσης, ένα βιβλίο που προορίζεται για τις διακοπές είναι πολύ πιθανό να «κακοπάθεί», να βραχεί, να τσαλακωθεί, να διπλωθεί βιαστικά, να λερωθεί και τόσα άλλα που αποτελούν «εφιάλτη» για κάθε παθιασμένο αναγνώστη.

Η απάντηση στα παραπάνω είναι τα pocket books, «βιβλία τσέπης». Μικρότερων διαστάσεων από το κλασικά βιβλία, με μαλακό εξώφυλλο και με οικονομικότερο χαρτί, είναι πιο εύκολα στη μεταφορά και πιο προσιτά στην αγορά. Τις προηγούμενες δεκαετίες, τέτοιου είδους εκδόσεις θεωρούνταν υποδεέστερες, χαμηλότερης ποιότητας και αμφιβόλου λογοτεχνικής αξίας. Τα γνωστά, ευπώλητα, αισθηματικά άρλεκιν που πωλούνταν και από τα περίπτερα έγιναν για καιρό συνώνυμα της pocket λογοτεχνίας.

Ωστόσο, εδώ και αρκετά χρόνια, οι εκδοτικοί οίκοι έχουν πλέον επενδύσει στην κυκλοφορία των pocket books που διατηρώντας τα πλεονεκτήματα τους όσον αφορά στην μεταφορά τους δεν κάνουν εκπτώσεις στην ποιότητα τους. Πλέον, αρκετά από τα βιβλία που εκδίδονται σε κανονική μορφή, κυκλοφορούν παράλληλα και ως «τσέπης» ακριβώς για να καλύψουν μια μεγάλη ανάγκη της αγοράς. Οι θεματικές των pocket books δεν έχουν ασφαλώς καμία σχέση με αυτές του παρελθόντος. Έργα αστυνομικής λογοτεχνίας, ιστορικά μυθιστορήματα, κλασικά έργα ακόμα και δοκίμια έχουν βρει τη θέση τους ως εκδόσεις «pocket».

Ήδη από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης τους τα pocket books ήταν συνδεδεμένα με το ταξίδι. Πρωτοκυκλοφόρησαν μαζικά στα μέσα του 19^ου αιώνα στην Αγγλία. Οι σημαντικές καινοτομίας που εφαρμόστηκαν στην τυπογραφία επέτρεψαν την εκτύπωση σε φτηνότερο χαρτί τίτλων που ήδη κυκλοφορούσαν και ήταν δημοφιλείς. Όμως η κρίσιμη παράμετρος που βοήθησε τος πωλήσεις τους, ήταν η επέκταση του σιδηροδρόμου την ίδια περίοδο καθώς τα pocket books πωλούνταν στους, πολύ περισσότερους πλέον, σταθμούς του τρένου και απευθύνονταν στους ταξιδιώτες.

Προτάσεις για βιβλία τσέπης από τους ελληνικούς εκδοτικούς οίκους

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Στις επιτυχημένες δραστηριότηες των εκδόσεων Ψυχογιός εντάσσεται και η σειρά Τα Κλασικά, σε διεύθυνση Ηλία Μαγκλίνη. Ανάμεσα σε τίτλους που περιλαμβάνουν έργα του Καρόλου Ντίκενς (Ιστορία δύο πόλεων), της Έμιλι Μπροντέ (Ανεμοδαρμένα Ύψη) και του Χένρι Τζέιμς (Το Στρίψιμο της Βίδας), εντάσσονται και τα προφητικά έργα του Τζορτζ Όργουελ, 1984 και Η Φάρμα των Ζώων. Σφυγμομετρώντας το αισθητήριο του αναγνωστικού κοινού, που τις τελευταίες δεκαετίες έχει μετατρέψει τον Όργουελ σε μία εμβληματική μορφή της ποπ κουλτούρας, οι Εκδόσεις Ψυχογιός, ταυτόχρονα με τη στερεότυπη έκδοση της μετάφρασης των έργων του σπουδαίου βρετανού συγγραφέα, κυκλοφορούν τα δύο πιο επιδραστικά του μυθιστορήματα και σε μορφή βιβλίων τσέπης.

Animal Farm

Τα εξώφυλλα μοντέρνας αισθητικής, τα επεξηγηματικά επίμετρα στο τέλος των βιβλίων και κυρίως η “ζωντανή” μετάφραση του Αύγουστου Κορτώ, τα καθιστούν έναν πολύτιμο θησαυρό για όσους αναζητούν την κλασική λογοτεχνία στις καλοκαιρινές τους αποδράσεις. Σε κάθε περίπτωση, ο Τζορτζ Όργουελ θα παραμένει εκείνος ο μοντέρνος και τόσο κλασικός συγγραφέας που καυτηρίασε τους τρόπους που το σύστημα ελέγχει το άτομο αλλά και τη ζωώδη δίψα μας για εξουσία.

1984

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Οι εκδόσεις Μεταίχμιο, με ζήλο και επιμονή, έχουν φτιάξει τη σειρά Μεταίχμιο pocket, η οποία περιλαμβάνει τίτλους από την ελληνική, την αστυνομική, την κλασική λογοτεχνία, ακόμη και τη βιογραφία. Από την Καρδιά του Κτήνους του Πέτρου Τατσόπουλου, τα ερωτικά έργα του Pedro Juan Guttierez και τον Ίαν Ράνκιν, μέχρι τη Νανά του Ζολά και το Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι του Όσκαρ Ουάιλντ, η πολύτιμη αυτή σειρά συνεχίζει να προχωρά και να αναπτύσσεται.

Tender is the Night

Ανάμεσα στους τίτλους βιβλίων τσέπης που δεν περνούν απαρατήρητοι στο φιλαναγνωστικό κοινό, είναι και η μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου πάνω στο έργο του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, Τρυφερή είναι η Νύχτα. Όσο περιγραφική και αποκαλυπτική του σκηνικού της εποχής της είναι η αφήγηση της ιστορίας του Ντικ Ντάιβερ, άλλο τόσο κρυπτική ως προς την προσωπικότητα και τις πράξεις του, καθιστώντας έτσι το βιβλίο αυτό ένα σαγηνευτικό μυστήριο για τους λάτρεις της κλασικής λογοτεχνίας. Ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ πάντοτε δήλωνε το θαυμασμό του για τον συγγραφέα εκείνο (το Φιτζέραλντ) που με τον πιο επιδέξιο τρόπο σατίριζε τις ψυδαισθήσεις του αμερικανικού ονείρου.

Kongeriket

Οι λάτρεις της αστυνομικής λογοτεχνίας και του μυστηρίου, δεν θα μείνουν δυσαρεστημένοι από ένα από τα πιο πρόσφατα έργα του Τζο Νέσμπο, Το Βασίλειο (σε μετάφραση από τα νορβηγικά του Σωτήρη Σουλιώτη), που κυκλοφορεί επίσης στη σειρά των εκδόσεων τσέπης του Μεταιχμίου. Το παγερό σκηνικό της Νορβηγίας και τα ανεξέλεγκτα ανθρώπινα πάθη, όπως περιγράφονται στις πλοκές του Νέσμπο, συγκινούν εκατομμύρια αναγνώστες ανά την υφήλιο ενώ οι λεπτοί ψυχολογικοί υπαινιγμοί του και οι αναφορές του στον κόσμο του Σαίξπηρ συγκλονίζουν. Ένα βιβλίο, που άμα το βγάλει κανείς από την τσέπη του, δύσκολα το ξαναβάζει εκεί.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ BELL

Οι εκδόσεις Bell, σταθερά μέσα στο χρόνο, αποδεικνύουν πόσο επιτυχημένο στην ουσία του είναι το όνομα της σειράς τους Bell Best Seller. Στίβεν Κινγκ, Ντένις Λεχέιν, Τζον Κόνολι και άλλοι αγαπημένοι της λογοτεχνίας φρίκης και μυστηρίου εντάσσονται σε αυτή την ανεξάντλητη σειρά ιστοριών. Έχοντας εξαντλήσει την πρώτη του έκδοση, το έργο του Τζον Κόνολι “Οι Θεριστές” (μετάφραση της Παλμύρας Ισμυρίδου), επιστρέφει και πάλι σε pocket book μορφή από τις εκδόσεις Bell, με νέο εξώφυλλο και με ήρωα πάντα τον ήρωα του συγγραφέα Τσάρλι Πάρκερ. Ανακατεύοντας είδη, από την αισθητική του γουέστερν, μέχρι τα νουάρ της δεκαετίας του 1970, η γραφή του Κόνολι διακρίνεται για την “σκηνοθεσία” της και τη μεταφυσική ενατένιση καταστάσεων και χαρακτήρων.

The Reapers

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΛΥΧΝΑΡΙ

Οι λάτρεις της παλπ λογοτεχνίας στην Ελλάδα, ιδίως όσοι γαλουχήθηκαν με αυτή, κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990, δεν γίνεται να μη θυμούνται την εμβληματική “βιβλιοθήκη αστυνομικής φιλολογίας” των εκδόσεων Λυχνάρι. Εσμπραγιά, Κόναν Ντόιλ, Χάμμετ και Ίαν Φλέμινγκ, είναι μερικοί μόνο από τους συγγραφείς που φιλοξενεί η σειρά βιβλίων τσέπης. Βιβλίων τόσο συγκινητικών, ώστε χρειάζεσαι τουλάχιστον 2 ή 3 από αυτά για τις αποσκευές των αποδράσεών σου.

Nightmare Town

Μία λεκιασμένη Φορντ, συστήνει στο κοινό τον ήρωα της Εφιαλτικής Πόλης του Ντάσιελ Χάμμετ (μετάφραση της Λένας Μιλίλη). Ο Στηβ έχει μπλέξει στα δίχτυα ενός παράξενου στοιχήματος και σύντομα θα ερωτευτεί τη Νόβα, φέρνοντας τα πάνω-κάτω στη μικρή πόλη Ίζαρντ. Για τους λάτρεις της σκληροτράχηλης αμερικανικής λογοτεχνίας, ένα έργο που βρίθει ψυχαγωγικών χαρακτήρων αλλά και σατιρικών υπαινιγμών για τον αλληλοσπαραγμό που μαστίζει την αμερικανική ήπειρο.

His Last Bow

Για όσους πάλι αρέσκονται στους κλασικούς ήρωες της αστυνομικής λογοτεχνίας, Η Τελευταία Υπόκλιση, του Sir Άρθρουρ Κόναν Ντόιλ, (σε μετάφραση Ελένης Καρανίκα) με πρωταγωνιστή το δαιμόνιο Σέρλοκ Χολμς ταιριάζει γάντι. Όπως ενημερώνει στον πρόλογο ο πιστός Δρ. Ουάτσον, ο Σέρλοκ Χολμς ζει πλέον απομονωμένος στο κτήμα του και φροντίζει τις μέλισσές του. Φευ, ο ίδιος ο πρωθυπουργός θα χρειαστεί τις υπηρεσίες του και θα τον μετεκπαιδεύσει προκειμένου να επιλύσει μια δύσκολη υπόθεση κατασκοπιας και αντικατασκοπίας. Δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί έναν περισσότερο ιδανικό συνδυασμό περιπέτειας, νοσταλγίας και αγγλοσαξονικού φλέγματος. Πολλές φορές σταματάει κανείς επί ώρα στην ίδια σελίδα για να διαβάσει ξανά και ξανά τους σπαρταριστούς διαλόγους.