Βάση και της παιδικής λογοτεχνίας είναι οι προφορικές ιστορίες, μύθοι και παραμύθια που περνούσαν για αιώνες από γενιά σε γενιά. Το φαινόμενο αυτό είναι κοινό για πολλά μέρη του κόσμου, ενώ χαρακτηριστικό παράδειγμα για τη χώρα μας είναι ότι η πρώτη καταγεγραμμένη μορφή των μύθων του Αισώπου εμφανίζεται το 400 μ.Χ, ενώ ο Αίσωπος έζησε τον 7ο αιώνα π. Χ. Μάλιστα θεωρείται πιθανό ότι τουλάχιστον κάποιοι από τους μύθους που του αποδίδονται, ήταν ακόμα παλιότεροι και ο ίδιος τους συγκέντρωσε και τους τελειοποίησε. Με πρωταγωνιστές ζώα, απλή πλοκή και εύληπτο νόημα, οι μύθοι του Αισώπου αγαπήθηκαν πολύ από τα παιδιά. Οι μύθοι εκτυπώθηκαν για πρώτη φορά ήδη τον 15ο αιώνα, και ακόμα και σήμερα θεωρούνται κλασικά έργα της παγκόσμιας παιδικής λογοτεχνίας.

Aesopus constructus κ.λπ., έκδοση 1495

Σταδιακά, με τη διάδοση της τυπογραφίας και την μετατόπιση του ενδιαφέροντος για το παιδί, από έναν μικρό ενήλικα σε μια προσωπικότητα με ξεχωριστές ανάγκες, ξεκίνησε η κυκλοφορία βιβλίων που απευθύνονταν σε παιδιά, αν και το περιεχόμενο τους ήταν διδακτικό, χριστιανικό και ηθικοπλαστικό και καθόλου ψυχαγωγικό. Το 1658 κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο που θεωρείται ότι απευθυνόταν αποκλειστικά σε παιδιά. Πρόκειται για το Orbis Pictus του τσέχου φιλόσοφου John Amos Comenius. Θα μπορούσε να θεωρηθεί μια παιδική εγκυκλοπαίδεια αφού ήταν χωρισμένο σε κεφάλαια με θεματικές όπως η θρησκεία, βοτανολογία, ζωολογία κτλ. που συνοδευόταν από σχετικές ξυλογραφίες. Η επίδραση του στην εκπαίδευση των παιδιών ήταν μεγάλη καθώς ήταν το πρώτο βιβλίο που συνδύασε κείμενο και πληροφορία με εικόνα.

Comenius Orbis Pictus

Η θεματολογία έγινε ευρύτερη και το πλήθος των εκδόσεων μεγαλύτερο στις αρχές του 19ου αιώνα όταν το χαρτί έγινε φθηνότερο και η απόκτηση ενός βιβλίου ευκολότερη για τον περισσότερο κόσμο. Ωστόσο, η εικόνα που έχουμε σήμερα για τα παιδικά βιβλία, ξεκίνησε να διαμορφώνεται μετά το 1920, όταν ήταν πλέον εφικτή η μαζική εκτύπωση έγχρωμων βιβλίων. Πλέον, το παιδικό βιβλίο έγινε ένας αυτόνομος κλάδος της λογοτεχνίας.

Σήμερα τα παιδικά βιβλία είναι από τους πυλώνες της παγκόσμιας λογοτεχνίας με εκατομμύρια πωλήσεις σε όλο τον κόσμο. Βιβλιοπωλεία, εκδοτικοί οίκοι, βιβλιοθήκες με προσανατολισμό αποκλειστικά στα βιβλία για παιδιά επενδύουν σε αυτόν τον συνεχώς αναπτυσσόμενο κλάδο της αγοράς του βιβλίου.

Η χώρα μας δεν είναι εξαίρεση. Κάθε χρόνο γράφονται, μεταφράζονται και εκδίδονται χιλιάδες παιδικά βιβλία, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι υψηλού επιπέδου. Άλλωστε, τα παιδιά είναι ιδιαίτερα αυστηροί κριτές και οι παιδικές εκδόσεις ένας απαιτητικός κλάδος. Κείμενο, εικονογράφηση, επιμέλεια, ποιότητα χαρτιού, παίζουν το ρόλο τους στο να αγαπηθεί ένα βιβλίο. Η ιστορία πρέπει να είναι εύληπτη αλλά όχι αφελής, η εικονογράφηση ευχάριστη, φιλική και συνοδευτική χωρίς να γίνεται κραυγαλέα, το χαρτί ευχάριστο στην αφή και βέβαια ανθεκτικό αφού συχνά τα παιδικά βιβλία «κακοπαθαίνουν».

Και βέβαια η θεματολογία, εδώ και αρκετά χρόνια, δεν περιορίζεται στα παραμύθια και τα τραγουδάκια, αλλά καλύπτει τα έργα της κλασικής λογοτεχνίας, την τέχνη, την ιστορία, τις επιστήμες, τον αθλητισμό, την οικολογία και τόσα άλλα.

Στην Ελλάδα έχουμε την τύχη να υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι στο χώρο των εκδόσεων που αγαπούν την παιδική λογοτεχνία και ασχολούνται συστηματικά με αυτή. Άλλωστε, η μυθολογία, η ιστορία, το φυσικό περιβάλλον της χώρας μας είναι μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης.

Η αφίσα που επέλεξε το ιαπωνικό τμήμα της ΙΒΒΥ.

Από το 1966 η 2^α Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου. Η επιλογή της ημερομηνίας έγινε από το Διεθνές Συμβούλιο Βιβλίων για την Νεότητα (IBBY) και βέβαια δεν είναι τυχαία, αφού είναι η ημέρα γενεθλίων του παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Το ελληνικό τμήμα του Συμβουλίου ιδρύθηκε το 1969. Είναι  ένα από τα δραστήρια τμήματα με δράση που έχει βοηθήσει την ανάπτυξη της παιδικής λογοτεχνίας και στη χώρα μας.