Οι ενέργειες που γίνονται την περίοδο που μεσολαβεί ανάμεσα στο θάνατο του Πάπα και τη διαδοχή του, είναι καθορισμένες με αυστηρότητα από πρωτόκολλο που έχει διαμορφωθεί εδώ και περίπου 2000 χρόνια. Προφανώς τα περισσότερα από τα έθιμα αναφέρονται σε παλαιότερες συνθήκες. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με θεσμούς τόσο ισχυρούς, με τόσο μακραίωνη ιστορία, τα έθιμα αποκτούν μια απαραβίαστη ιερότητα έστω με συμβολικό χαρακτήρα. 

Το Θάνατο του Πάπα επιβεβαιώνει ο Καμερλένγκο (Αρχιθαλαμηπόλος) με τη φράση “Vere, Franciscus mortuus est” (για τον Πάπα Φραγκίσκο). Το δωμάτιο σφραγίζεται και φρουρείται. Αυτά είναι το πρώτο από τα πολλά καθήκοντα του Καμερλένγκο ο οποίος αναλαμβάνει επικεφαλής της Καθολικής Εκκλησίας μέχρι την εκλογή νέου Πάπα. 

Ο Καμερλένγκο αφαιρεί από τον εκλιπόντα Πάπα το παπικό δαχτυλίδι, γνωστό και ως το Δαχτυλίδι του Ψαρά, το οποίο και καταστρέφεται τελετουργικά όταν συγκεντρώνονται οι καρδινάλιοι για να εκλέξουν το νέο Πάπα. Αφενός η καταστροφή του δαχτυλιδιού συμβολίζει τη λέξη της θητείας του Πάπα, αφετέρου παλιότερα θα είχε και πιο πρακτικούς λόγους αφού θα υπήρχε ο κίνδυνος να βρεθεί στην κατοχή κάποιου που θα ήθελε να οικειοποιηθεί την ταυτότητα του Πάπα και να σφραγίζει ψευδείς επιστολές και έγγραφα.

Το Κολλέγιο των Καρδιναλίων που συνέρχεται οργανώνει τη διαδικασία του λαϊκού προσκυνήματος και της κηδείας του Πάπα και εκλέγει το νέο Πάπα. Οι σχετικές ενέργειες είναι καθορισμένες από εξαιρετικά αυστηρό χρονοδιάγραμμα που οφείλει να τηρηθεί κατά γράμμα. 

Ανεξάρτητα από πού θα πεθάνει ο Πάπας, η κηδεία του θα πρέπει να γίνει στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό όπου θα παραμείνει για τρεις ημέρες φρουρούμενο από την Ελβετική Φρουρά. Ασφαλώς, για την τελετή απαιτείται τεράστια οργάνωση και κινητοποίηση. Εκατομμύρια αναμένεται να είναι οι πιστοί που θα θελήσουν να παραβρεθούν και ανάμεσά τους πολιτικοί ηγέτες από όλο τον κόσμο. 

Η σορός του Πάπα μεταφέρεται στην κρύπτη στα αριστερά του βωμού του Αγίου Πέτρου. «Σπάζοντας» το πρωτόκολλο, ο Πάπας ζήτησε να ταφεί στη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε έξω από τα τείχη του Βατικανό. Η επιθυμία του δεν είναι σίγουρο ότι θα πραγματοποιηθεί. Άλλωστε και ο Πάπας Ιωάννης Β’ ήθελε να ταφεί στην Πολωνία αλλά το Κολέγιο δεν ενέκρινε την επιλογή του. 

Ο νέος Πάπας θα πρέπει να εκλεγεί 15 – 20 ημέρες μετά το θάνατο του εκλιπόντα. Αυτό το αρκετά μεγάλο διάστημα ήταν απαραίτητο σε προηγούμενες περιόδους ώστε να υπάρχει χρόνος για καρδιναλίους από διάφορα μέρη του κόσμου να μεταβούν στη Ρώμη. Ωστόσο, ακόμα και σήμερα είναι χρήσιμο αυτό το διάστημα αφού πλέον οι καρδινάλιοι προέρχονται από μακρινούς τόπους που ακόμα και σήμερα το πολύωρο ταξίδι απαιτεί κάποια προετοιμασία. 

Από το 1878 το Κονκλάβιο συγκεντρώνεται στο παρεκκλήσιο της Καπέλα Σιστίνα για να εκλέξει το νέο Πάπα. Συμμετέχουν 120 καρδινάλιοι οι οποίο θα πρέπει να είναι νεότεροι από 80 ετών την ημέρα της ψηφοφορίας. Η λέξη Κονκλάβιο προέρχεται από τα λατινικά, “con clave” που σημαίνει «με κλειδί», και προέρχεται από την απόφαση του Πάπα Γρηγορίου Χ, το 1274 να παραμένουν κλειδωμένοι μέχρι την εκλογή νέου Πάπα. 

Οι καρδινάλιοι ψηφίζουν μέχρι να επιτευχθεί πλειοψηφία 2/3. Πλέον, έχουν την ελευθερία να διανυκτερεύουν στο ξενώνα  Casa Santa Marta εντός του Βατικανού, ο οποίος βέβαια θυμίζει πολυτελές ξενοδοχείο. 

Στη σύγχρονη εποχή η εκλογή του Πάπα είναι σχετικά σύντομη καθώς κάτι διαφορετικό θα υποδήλωνε διχογνωμίες εντός του Κονκλαβίου και έλλειψη εμπιστοσύνης. Η τελική εκλογή ανακοινώνεται με το λευκό καπνό που βγαίνει από το παρεκκλήσιο. Αυτός είναι ο μοναδικός επιτρεπόμενος τρόπος να ανακοινωθεί στους πιστούς ότι έχει ολοκληρωθεί η εκλογή Πάπα. 

Ο πάπας Φραγκίσκος εκλέχθηκε το 2013 διαδεχόμενος τον Πάπα Βενέδικτο XVI. Ήταν ο πρώτος πάπας από τη Λατινική Αμερική και ο πρώτος από το τάγμα των Ιησουιτών. Προώθησε το «άνοιγμα» της Καθολικής Εκκλησίας ευλογώντας τη σχέση ομόφυλων ζευγαριών, έκανε τις δράσεις αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης προτεραιότητα της Αγίας Έδρας, αντιτάχθηκε στη θανατική ποινή για κάθε έγκλημα, εκφράστηκε εναντίον της ανόδου της ακροδεξιάς, άσκησε την επιρροή του για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 

Όσον αφορά στη χώρα μας, ο Πάπας Φραγκίσκος προώθησε την απόδοση τριών θραυσμάτων από τις μετόπες, τη ζωφόρο και τα αετώματα του Παρθενώνα, που επιστράφηκαν από τα Μουσεία του Βατικανού, στον Παρθενώνα. Το θραύσματα που αποδόθηκαν στο μνημείο τους περιλαμβάνουν την κεφαλή ενός σκαφηφόρου (ιματιοφόρου) άνδρα που ανήκει στον λίθο V της βόρειας ζωφόρου του Παρθενώνα, την κεφαλή ενός γενειοφόρου άνδρα που αποδίδεται στη νότια μετόπη 16 της Κενταυρομαχίας και, τέλος, την κεφαλή ενός αλόγου που αποδίδεται σε αέτωμα του Παρθενώνα. Στην ουσιαστική και συμβολική κίνηση της  επιστροφής των θραυσμάτων αναφέρθηκε και η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη στο συλλυπητήριο μήνυμα της καθώς και ο Πρόεδρος, το Διοικητικό Συμβούλιο και ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης Νικος Σταμπολίδης. 

Χρήσιμη αρθρογραφία

https://www.nbcnews.com/news/world/pope-francis-dead-what-happens-next-rcna128745