Οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς (European Heritage Days-EHD) είναι μια σημαντική πολιτιστική εκδήλωση που συνδιοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Συμβούλιο της Ευρώπης από το 1985.

Η δράση βασίστηκε στην αρχική ιδέα που είχε ξεκινήσει το 1984 στη Γαλλία με την «La Journée Portes Ouvertes» (Ημέρα Ανοιχτών Θυρών), υπό την υποστήριξη του γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού. Το 1985, κατά το 2ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Υπουργών για την Αρχιτεκτονική Κληρονομιά στη Γρανάδα της Ισπανίας, ο Γάλλος Υπουργός Πολιτισμού πρότεινε να διεθνοποιηθεί η δράση αυτή υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμμετέχει από το 1999, ενώ οι πρώτες χώρες που συμμετείχαν ήταν η Ολλανδία (1987), η Σουηδία και η Ιρλανδία (1989) και ακολούθησαν και άλλες. Η Ελλάδα συμμετέχει στον εορτασμό από το 1996, με εθνικό συντονιστή το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο οργανώνει εκδηλώσεις και ανοίγματα μνημείων.

Ως πλατφόρμα που προωθεί τη διαφύλαξη και την απόλαυση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω της προσβάσιμότητας και της ενημέρωσης του κοινού, οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τον πλούτο και την πολυμορφία της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, την ενημέρωση για την ανάγκη προστασίας της, καθώς και την προώθηση της ανεκτικότητας και της καταπολέμησης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας στην Ευρώπη.

Αυτό το φθινόπωρο, από τις 26 μέχρι και τις 28 Σεπτεμβρίου, η Ελλάδα θα δώσει ξανά το παρόν σε ένα “άνοιγμα” μουσείων και χώρων προς το κοινό ακολουθώντας το κεντρικό σκεπτικό της φετινής διοργάνωσης με τίτλο «Αρχιτεκτονική Κληρονομιά – Γεφυρώνοντας το παρελθόν με το μέλλον».

Μουσείο Ακρόπολης

Στο πλαίσιο του φετινού εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το Μουσείο Ακρόπολης συμμετέχει την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025 με το πρόγραμμα «Το Ερέχθειο και το Μουσείο Ακρόπολης: ένας ασυνήθιστος αρχαίος ναός σε ένα σύγχρονο κτήριο».Πρόκειται για ένα αφιέρωμα στο ξεχωριστό μνημείο της Ακρόπολης, το Ερέχθειο, σε διάλογο με το σύγχρονο οικοδόμημα, το κτήριο του Μουσείου, αναδεικνύοντας κρυφές αναλογίες. Την ίδια ημέρα, από τις 5 μ.μ. έως τις 8 μ.μ., η είσοδος στους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου Ακρόπολης θα είναι ελεύθερη για τους επισκέπτες.

Το Ερέχθειο στέκει στα βόρεια του Ιερού Βράχου και διακρίνεται εκτός των άλλων  για την ευρηματική αρχιτεκτονική του, μέσα από την οποία κατάφερε να συγκεράσει  λατρείες, να φιλοξενήσει μυθικά ιερά σημεία, και να στεγάσει τοπικές παραδόσεις του αθηναϊκού παρελθόντος.  Μια παράλληλη πορεία στις μέρες μας ακολούθησε το Μουσείο Ακρόπολης, ένα εμβληματικό δημόσιο οικοδόμημα που χτίστηκε για να προστατέψει, να στεγάσει και να αναδείξει τα αριστουργήματα της Ακρόπολης αλλά και της αρχαίας γειτονιάς που αποκαλύφθηκε στον χώρο. Με ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό που επιβλήθηκε και σε αυτή την περίπτωση από τα δεδομένα, αναδεικνύει τη διαχρονία της ιστορίας, καθρεφτίζει αρχαίες διαδρομές και τοπογραφίες του Ιερού Βράχου φέρνοντας κοντά τους αρχαίους θεούς και ανθρώπους με τον σύγχρονο επισκέπτη.

Πληροφορίες προγράμματος:

Ημέρα: Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025
Ώρες: 10 π.μ. (αγγλικά) & 1 μ.μ. (ελληνικά)
Διάρκεια: 70 λεπτά
Συμμετοχή: Έως 30 επισκέπτες ανά πρόγραμμα. Εγγραφές γίνονται μέσω ηλεκτρονικής κράτησης στο events.theacropolismuseum.gr (έναρξη εγγραφών: Παρασκευή 19/9).
Κόστος συμμετοχής: Για την εξασφάλιση της συμμετοχής σας στην παρουσίαση, απαιτείται η προμήθεια εισιτηρίου ημέρας με την επίδειξη του κωδικού κράτησής σας στα ταμεία έως και 20 λεπτά νωρίτερα από την έναρξη του προγράμματος. 

Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο θα εορτάσει τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2025  το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου, με ελεύθερη είσοδο και δωρεάν ξεναγήσεις από επιμελητές των Συλλογών του στη μόνιμη και την περιοδική έκθεση «Από τη Μεγάλη… στη Σύγχρονη Ελλάδα (Μέρος Β): Οι Πρόσφυγες».

Στην Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, παράρτημα του Μουσείου στην Ύδρα, θα πραγματοποιηθούν δωρεάν ξεναγήσεις στην περιοδική έκθεση «Διαφημίζοντας την Ελλάδα. Οι απαρχές του ελληνικού τουρισμού» στα ελληνικά και αγγλικά.

Το πρόγραμμα των ξεναγήσεων στην Αθήνα έχει ως εξής:

• 11:00 – Η μόνιμη έκθεση με έμφαση στην αρχιτεκτονική ιστορία του κτηρίου (Φίλιππος Μαζαράκης-Αινιάν)
• 12:00 –  Η περιοδική έκθεση «Από τη Μεγάλη στη …Σύγχρονη Ελλάδα (Μέρος Β’): Οι πρόσφυγες» (Νίκη Μαρκασιώτη)
• 12:00 – Η μόνιμη έκθεση του ΕΙΜ με έμφαση στην τέχνη (Αναστασία Κούλη)
• 13:00 – Η μόνιμη έκθεση του ΕΙΜ με έμφαση στην κοινοβουλευτική ιστορία του κτηρίου (Νικολέττα Ζυγούρη)

Για τη συμμετοχή στις ξεναγήσεις είναι απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση στον κάθε επιμελητή από Τρίτη έως Παρασκευή και ώρες 10:00 έως 15:00.

Τηλεφωνικό κέντρο: 210-3237617 / 210-3237315, εσωτ. 115 (Φ. Μαζαράκης- Αινιάν,) 215 (Αν. Κούλη), 205 (Ν. Μαρκασιώτη), 220 (Ν. Ζυγούρη)

Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου

Η Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου παρουσιάζει την αρχιτεκτονική της κληρονομιά μέσα από το ίδιο το κτήριο που τη στεγάζει. Στο κεντρικό κτήριο, στο μεσοπάτωμα, θα εκτεθεί τρισδιάστατα εκτυπωμένη μακέτα, όπου αποτυπώνονται οι χωρικές και χρονικές προσθήκες που διαμόρφωσαν την πορεία του.

Από τον Μάιο του 2021, η Εθνική Πινακοθήκη υποδέχεται ξανά το κοινό στο πρόσφατα ανακαινισμένο κτήριο της, ένα εμβληματικό δείγμα ελληνικού μοντερνισμού που αναβαθμίστηκε σε σύγχρονο πολιτιστικό τοπόσημο της Αθήνας. Το διατηρητέο κέλυφος επεκτάθηκε και εκσυγχρονίστηκε, διπλασιάζοντας τον χώρο του, για να υποστηρίξει ένα δυναμικό μουσειακό έργο.

Η παρουσίαση της μακέτας θα συνοδεύεται από Ψηφιακή Γωνιά, με φωτογραφικό υλικό και πληροφορίες από την κατασκευή, την ιστορία και τις αρχιτεκτονικές φάσεις του κτηρίου, προσφέροντας στους επισκέπτες ένα ταξίδι στον χρόνο και στην εξέλιξή του.

Στο πλαίσιο της δράσης, θα υλοποιηθεί και εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Σε Τρεις Διαστάσεις». Δύο εργαστήρια αρχιτεκτονικής για παιδιά 6–12 ετών προσκαλούν τους μικρούς επισκέπτες να περιηγηθούν στην τρισδιάστατη μακέτα και να δημιουργήσουν τις δικές τους μακέτες και αναπτύγματα, μαθαίνοντας για την κλίμακα, τον πολεοδομικό σχεδιασμό κατανοώντας τους συνεκτικούς δεσμούς ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και το μουσειολογικό σχεδιασμό.

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Σε Τρεις Διαστάσεις»
Ημερομηνίες & ώρες εργαστηρίων:
– Σάββατο 27/09/2025, 12:00 – για παιδιά 6–8 ετών
– Κυριακή 28/09/2025, 12:00 – για παιδιά 8–12 ετών
Διάρκεια: 90 λεπτά | Συμμετοχή δωρεάν | Απαραίτητη η συνοδεία γονέα

Χώρος: Εθνική Πινακοθήκη – Κεντρικό Κτήριο (Μεσοπάτωμα & μόνιμη έκθεση)
Σχεδίαση & διεξαγωγή: Ειρήνη – Δάφνη Σάπκα, Τεχνική Σύμβουλος ΕΠΜΑΣ και Χριστίνα Μπότσου, Μουσειοπαιδαγωγός ΕΠΜΑΣ
Όριο συμμετεχόντων: 25 παιδιά ανά εργαστήριο
Κρατήσεις: edu.episkepseis@nationalgallery.gr

Μουσειοπαιδαγωγικές δράσεις για όλη την οικογένεια, ξεναγήσεις, συζητήσεις και εικαστικά εργαστήρια για το ενήλικο κοινό στα Μουσεία και στους χώρους πολιτισμού του ΟΠΑΝΔΑ

Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων (Λεωνίδου & Μυλλέρου, Μεταξουργείο)
Σάββατο 27 & Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025
11:30 | Ζωγραφίζοντας την Αθήνα από ψηλά!
Μουσειοπαιδαγωγική δράση για οικογένειες με παιδιά ηλικίας από 6 έως 12 ετών.
Παιδιά και γονείς παρατηρούν το αστικό τοπίο του Μεταξουργείου και μαθαίνουν την ιστορία της Αθήνας μέσα από τα έργα του αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ. Από το μπαλκονάκι της Πινακοθήκης, σχεδιάζουν τη γειτονιά του Μεταξουργείου και μαθαίνουν ιστορίες για το ίδιο το κτίριο, το οποίο έχει σχεδιαστεί από τον Δανό αρχιτέκτονα Χριστιανό Χάνσεν. Το αστικό τοπίο της περιοχής μεταμορφώνεται κάτω από το εικαστικό πρίσμα των μικρών ζωγράφων.

*Για τη συμμετοχή στη δράση είναι απαραίτητη η κράτηση θέσης στο τηλ.: 210 5202420, από Δευτέρα έως Παρασκευή, 10:00-14:00.

Ψηφιακό Μουσείο Ακαδημίας Πλάτωνα (Μοναστηρίου & Κρέοντος 1, Ακαδημία Πλάτωνος)

Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025
10:00 | «Η Ακαδημία του Πλάτωνα στο Ψηφιακό Μουσείο Ακαδημίας Πλάτωνα: Το μόνιμο συνδιαλέγεται με το εφήμερο στο αστικό τοπίο»
Παρουσίαση και συζήτηση για την κατασκευή του Μουσείου και περιήγηση εσωτερικά στα εκθέματά του.
Διάρκεια: 60’
Το κτίριο του Ψηφιακού Μουσείου είναι από την κατασκευή του ένας χώρος εφήμερος και προσβάσιμος για όλους που λειτουργεί ως βιωματικός χώρος συνύπαρξης και ανάδειξης των ιδεών του Πλάτωνα. Μια ισχυρή συμβιωτική σχέση του παρελθόντος με το μέλλον.
*Για τη συμμετοχή στη δράση είναι απαραίτητη η κράτηση θέσης
στο τηλ.: 210 5142138, από Τρίτη έως Παρασκευή, 10:00 – 16:00.

Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» (Ηρακλειδών 66Α & Θεσσαλονίκης, Θησείο)

Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025
17:30 – 19:00 | «Ανοίγουμε τις θύρες και τα παράθυρά μας στον πολιτισμό»
Εκπαιδευτική δράση για οικογένειες με παιδιά ηλικίας από 6 έως 12 ετών.
Οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2025 έχουν ως θέμα εορτασμού την αρχιτεκτονική κληρονομιά. Τι θα λέγατε να «ανοίξουμε τις θύρες και τα παράθυρά μας» στον ελληνικό πολιτισμό; Πόση σημασία δίνει ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός στις πόρτες και τα παράθυρα δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων του ελλαδικού χώρου από την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα; Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές έχουν τα πορτοπαράθυρα των παραδοσιακών σπιτιών της νησιωτικής και της ηπειρωτικής Ελλάδας;
Ετοιμαστείτε να γιορτάσουμε παίζοντας εκπαιδευτικά παιχνίδια και φιλοτεχνώντας τη δική μας «πύλη» πολιτισμού!
*Για τη συμμετοχή στη δράση είναι απαραίτητη η κράτηση θέσης
στο τηλ.: 210 3414466, από Τρίτη έως Παρασκευή, 10:00 – 16:00.

Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» Δήμου Αθηναίων (Αγγελικής Χατζημιχάλη 6, Πλάκα)
Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025
11:30 | Ξενάγηση στο κτίριο που στεγάζεται το Μουσείο, με αναφορά στην ιδιαίτερη εκλεκτικιστική αρχιτεκτονική του, η οποία συνδυάζει στοιχεία από την αρχαιότητα, μεταβυζαντινά και λαϊκής τέχνης. 

Στο δεύτερο μέρος της ξενάγησης, όπου με δεδομένο τον επίσημο χαρακτηρισμό του αρχοντικού ως έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο, θα γνωρίσουμε το  χρονικό μετατροπής του από οικία σε Μουσείο, με τις συνιστώσες που καθορίζουν τη νέα λειτουργία και συναρτώνται, σε υλικό επίπεδο με την μορφή του και τα αντικείμενα λαϊκής τέχνης που φιλοξενεί, ενώ σε άυλο επίπεδο με την διατήρηση της μνήμης και του έργου της Αγγελικής Χατζημιχάλη.

12:30 | Εργαστήρι για ενηλίκους στο πλαίσιο της έκθεσης «Ηλιοτρόπια στο Σκοτάδι και στο Φως» (YARN BOBMING-πλέκουμε ηλιοτρόπια) και όχι μόνο… γιατί με έμπνευση την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική μορφή του αρχοντικού Χατζημιχάλη σχεδιάζουμε – ράβουμε – πλέκουμε και διακοσμούμε ένα υφασμάτινο σπιτάκι.
*Για τη συμμετοχή στη δράση είναι απαραίτητη η κράτηση θέσης
στα τηλ.: 210 3243987 και 210 3243972, από Τρίτη έως Παρασκευή, 10:00 – 14:00.

Ιστορικό Μουσείο Κρήτης

Το Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2025, στις 11:00, το τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης οργανώνει έναν περίπατο στο κέντρο του Ηρακλείου, στρέφοντας το βλέμμα σε κτίσματα και ερείπια της πόλης, που ίσως προσπερνάμε στην καθημερινότητα. Μέσα από τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά τους θα επιχειρήσουμε να αποκαλύψουμε διαφορετικές πτυχές της ιστορίας της πόλης. Το σημείο συνάντησης με το κοινό είναι το άγαλμα του Ε. Βενιζέλου και ο περίπατος θα ολοκληρωθεί στο κτίριο του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης.

Περισσότερες πληροφορίες: 2810-283219 (εσ. 101) | www.historical-museum.gr

Επιγραφικό Μουσείο 

• 11:30 – 12.30 Ειδική θεματική ξενάγηση με θέμα: «Οικοδομήματα και Δημόσια Έργα της αρχαιότητας». Αρχαιολόγοι του Επιγραφικού Μουσείου θα παρουσιάσουν στο κοινό επιλεγμένα εκθέματα που αφορούν σε οικοδομήματα και Δημόσια Έργα της αρχαιότητας.
• 12.30 – 13.30 Εργαστήρι χάραξης επιγραφών από τους εικαστικούς του Επιγραφικού Μουσείου.

Με πληροφορίες από τις πηγές: 

https://culture.ec.europa.eu/el/cultural-heritage/initiatives-and-success-stories/european-heritage-days

https://youth.europa.eu/articles/european-heritage-days_el

https://www.culture.gov.gr/el/Information/SitePages/view.aspx?nID=5109