Η έκθεση COOKIES, σε συνδιοργάνωση των πολιτιστικών οργανισμών TILT Platform και M.A.M.A. Contemporary, εξερευνά τις έννοιες της συναίνεσης, της αποδοχής, της φροντίδας και της επιτήρησης, όπως αυτές διαμορφώνονται στο διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό περιβάλλον. Έλληνες και διεθνείς καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές ομάδες παρουσιάζουν διαφορετικές ιστορίες γύρω από το διαδίκτυο, το οποίο προσεγγίζεται τόσο ως εμπειρία όσο και ως μέσο ενώ παράλληλα διερευνούν τη φύση και τη χρήση των πληροφοριών που δημιουργούμε μέσα σε αυτό. 

Μέσα από έργα ζωγραφικής, βιντεοπροβολές, φιλμ και εγκαταστάσεις, η έκθεση εστιάζει στα δεδομένα που παράγουμε ανά πάσα στιγμή. Εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους η ψηφιακή τεχνολογία αναδιαμορφώνει την κατανόηση μας για τον κόσμο και εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις δυναμικές εξουσίας που αναπτύσσονται μεταξύ ανθρώπων και τεχνολογίας.

Την έκθεση επιμελείται η Φωτεινή Βεργίδου.

Ανάμεσα στην κυριολεκτική σημασία της λέξης cookies (μτρφ. μπισκότα) και τον τεχνολογικό όρο που περιγράφει τα μικρά αρχεία κειμένου που δημιουργούν οι ιστοσελίδες καθώς τις επισκεπτόμαστε, οι εικαστικοί στοχεύουν στην ανάδειξη ψηφιακών διαδικασιών παρακολούθησης, εκμετάλλευσης και εκπαίδευσης του σύγχρονου ανθρώπου με αποτέλεσμα τη χειραγώγηση της κοινωνικής και εμπορικής συμπεριφοράς του.

Η εμπορευματοποίηση της καθημερινής ζωής επιτυγχάνεται μέσα από τη σύνθεση ενός αδιάκοπα ενημερωμένου προφίλ που ανανεώνουμε οι ίδιοι σε πραγματικό χρόνο, χάρη στα δεδομένα που παράγουμε κατά την περιήγηση μας στο Διαδίκτυο. Η ψηφιακή μας ταυτότητα πωλείται και αγοράζεται εν αγνοία μας, και επιστρέφει σε εμάς ως εξατομικευμένο περιεχόμενο προς κατανάλωση. 

Ωστόσο, τα cookies μας προτείνονται για την ευκολότερη, γρηγορότερη, και ομαλότερη εμπειρία μας στο Ίντερνετ. Ποιος άλλωστε θέλει να εισάγει τα ίδια στοιχεία ξανά και ξανά αντί να απολαμβάνει σχεδόν αυτόματα το περιεχόμενο μιας ιστοσελίδας; Το μόνο που χρειάζεται από εμάς, είναι να αποδεχτούμε ένα μακροσκελές – και συχνά δυσνόητο – συμβόλαιο. Η εσκεμμένα απωθητική του παρουσίαση κάνει την αποδοχή μας μηχανική.

Η σημασία της αποδοχής μας καθορίζεται από τις επιλογές που μας προσφέρονται. Η κατάχρηση της συναίνεσής μας ξεκινά με την απλή, σύντομη ερώτηση “Accept all cookies” (Αποδέχεστε όλα τα cookies;). Έτσι, διαμορφώνεται μια νέα μορφή «παιδαγωγικής», όπου εκπαιδευόμαστε να θεωρούμε τα αποτελέσματα των αλγορίθμων ως τα μόνα αξιόπιστα, να προσαρμοζόμαστε σε όλο και μικρότερους χρόνους αναμονής και να αποδεχόμαστε αδιάφορα όρους και συνθήκες. Ταυτόχρονα, το μη αναστρέψιμο των αποφάσεών μας (ναι/όχι) παραμένει σκόπιμα θολό.

Οι συμπεριφορές που υιοθετούμε στο Ίντερνετ επηρεάζονται από ψυχολογικές προσεγγίσεις και αλγοριθμικές πρακτικές. Η χειραγώγηση μας μέσω εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, ξεκινά από την κατασκευή ενός προσαρμοσμένου στα μέτρα μας συνόλου ενδιαφερόντων, προσδοκιών, φόβων και προκαταλήψεων, στοχεύοντας στη δημιουργία μιας αίσθησης οικειότητας με αυτά. Οι συνθετικοί συναισθηματικοί δεσμοί που δημιουργούνται επηρεάζουν τη διαμόρφωση των απόψεων και ιδεών μας, περιπλέκοντας περαιτέρω τη σχέση μας με τη ψηφιακή ταυτότητα μας.

Τι μπορούμε να περιμένουμε από ένα μέλλον που καθοδηγείται από τις επιταγές της αυτοματοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ ταυτόχρονα η επιλογή και η ελεύθερη βούληση περιορίζονται σε κατασκευασμένα διλήμματα; Η έκθεση COOKIES μας προσκαλεί να επανεξετάσουμε τη σημασία της ψηφιακής μας ιδιωτικότητας, φωτίζοντας τους κινδύνους της ψηφιακής παρακολούθησης και της μηχανικής συναίνεσης.

Τα μπισκότα σπάνε σε κομμάτια, θρυμματίζονται και θυμίζουν τα ίχνη – θραύσματα που αφήνουμε πίσω μας, σε κάθε κίνηση μας στο διαδίκτυο. Το ψηφιακό μας προφίλ είναι έτοιμο και εμείς θα καταναλώσουμε ανώδυνα. 

Τα έργα των Browser Based και του Νίκου Σύννου είναι νέες αναθέσεις.

Σχεδιασμός Οπτικής Ταυτότητας: Ελένη Σημαντηράκη 

Συμμετέχοντες Καλλιτέχνες: 

!Mediengruppe Bitnik, Browser Based, Silvia Dal Dosso (Clusterduck), Heather Dewey-Hagborg, Sungsil Ryu, Ηypercomf, Κωνσταντίνος Οικονόμου, Βίκυ Περικλέους, Ανδρέας Σάββα, Ζωή Σαμούρκα, E. Σκούρτη, Νίκος Σύννος, Γιούλα Χατζηγεωργίου, Γιάννης Χρηστίδης

Επιμέλεια: Φωτεινή Βεργίδου 

Διοργάνωση: TILT Platform & M.A.M.A Contemporary

Χώρος: MISC Athens, Τούσα Μπότσαρη 20, Αθήνα

Διάρκεια: 18 Δεκεμβρίου 2024 – 07 Φεβρουαρίου 2025

Ώρες Λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 12:00 – 20:00 & Τετάρτη, Σάββατο: 15:00 – 19

Η έκθεση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Υφυπουργείου Πολιτισμού Κύπρου.