Γράφει η Βένια Παστάκα

Ιστορικός Τέχνης

Η έκθεση «Ο λόγος και ο τόπος» του καθηγητή ζωγραφικής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Δημήτρη Σεβαστάκη, παρουσιάζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος από τις 27 Νοεμβρίου 2025 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2026. Πρόκειται για μια σειρά έργων εμπνευσμένα από την λογοτεχνία και τον γενέθλιο τόπου του ζωγράφου, το νησί της Σάμου. Η έκθεση χωρίζεται σε διακριτές ενότητες πορτρέτων και τοπίων, οι οποίες με τη σειρά τους υπάγονται σε μικρότερες κατηγορίες. Τα πορτρέτα των φανταστικών ηρώων, των αναγνωστών, των δημιουργών, τα τοπία που έγιναν εκ του φυσικού και τα τοπία που έγιναν από μνήμης. Οι εικόνες του Σεβαστάκη, αναδύονται ως επι το πλείστον μέσα από βαθύ μπλε χρώμα σαν ποιητικές αποτυπώσεις που ακροβατούν στο όριο του ονείρου. Η ζωγραφική του δεν είναι αφηρημένη, όμως υπάρχει ένας σουρεαλισμός στην θεματική του. Οι αινιγματικοί του λύκοι που προβάλλουν μέσα στο νερό και κάτω από μια πανσέληνο, τα πρόσωπα που επίσης αναδύονται μέσα από τις ρυτιδώσεις της θάλασσας εντείνουν την μυσταγωγική αίσθηση των έργων.

«Μοναχικό σπίτι», 2020 – 25, λάδι σε μουσαμά, 80 x 100 εκ.

Η εξαιρετική σχεδιαστική δεινότητα του καλλιτέχνη φανερώνεται στα σχέδια των δημιουργών. Οι μορφές ποιητών, λογοτεχνών, εικαστικών παρουσιάζονται αυτούσιες, χωρίς διάθεση ωραιοποίησης τεκμήρια της εικόνας τους με μια ευθύτητα που αποκαλύπτει τον σεβασμό του ζωγράφου προς το πρόσωπο και το έργο τους. Στα ζωγραφικά πορτρέτα, εκεί όπου το χρώμα επικρατεί του σχεδίου, οι μορφές μετατρέπονται σε μικρά ψυχογραφήματα: το βλέμμα, η στάση του σώματος, ακόμη και οι χρωματικοί κραδασμοί λειτουργούν σαν νύξεις για τον εσωτερικό κόσμο των εικονιζόμενων. Τα τοπία της Σάμου αποτελούν έναν δεύτερο, εξίσου ουσιαστικό άξονα της έκθεσης. Άλλοτε φωτεινά και διαυγή, άλλοτε βυθισμένα σε μια εσωστρεφή μελαγχολία, δεν αποτυπώνουν απλώς τον φυσικό χώρο του νησιού, αλλά και τη μνήμη του. Ακτογραμμές, δέντρα, ολόκληρα τοπία που ξεπροβάλουν μέσα από έντονες πινελιές χρώματος γίνονται φορείς μιας προσωπικής γεωγραφίας. Ο τόπος δεν λειτουργεί εδώ ως φόντο, αλλά ως ζωντανό υποκείμενο με το οποίο ο καλλιτέχνης συνδιαλέγεται.

Η έκθεση της Εθνικής Βιβλιοθήκης συγκροτεί με τον τρόπο της μια συνολική αφήγηση όπου το κείμενο, ο μύθος, η μνήμη και η παρατήρηση υφαίνονται σε ένα ενιαίο εικαστικό σύμπαν. Με ειλικρίνεια, τεχνική ακρίβεια και βαθύ λυρισμό, ο Δημήτρης Σεβαστάκης παρουσιάζει έργα που προσκαλούν τον θεατή να δει τον τρόπο με τον οποίο ο τόπος και ο λόγος διαμορφώνουν τη ζωγραφική του ματιά.