Νίκος Αλεξίου. Η Συλλογή

Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138

Διάρκεια έκθεσης: 14.03.2024 – 26.05.2024

Επιμέλεια έκθεσης: Πολύνα Κοσμαδάκη, Γιώργος Τζιρτζιλάκης

Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός: AREA

Ο Νίκος Αλεξίου είναι γνωστός ως καλλιτέχνης. Χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά, εύθραυστες κατασκευές, μέσα σύγχρονης τεχνολογίας, χαρτί, μέταλλο κτλ άφησε ένα πλούσιο έργο συχνά εμπνευσμένο από την ελληνική παράδοση και ιστορία. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας το 2005 και της Βενετίας το 2007.

Ωστόσο, μια ακόμα ιδιότητα του Αλεξίου ήταν αυτή του συλλέκτη έργων σύγχρονης τέχνης. Με συνέπεια δημιούργησε τη συλλογή του αγοράζοντας τα έργα που ενέταξε σε αυτή. Λίγο πριν από το θάνατό του (2011) δώρισε τη συλλογή του στο Μουσείο Μπενάκη και ήδη από το 2017 το Μουσείο είχε την πρόθεση να την παρουσιάσει σε μια έκθεση. Φέτος οι συνθήκες το επέτρεψαν και έτσι θα εκτεθεί το σύνολο της συλλογής ως «σώμα» στο κτίριο του Μουσείου / Πειραιώς 138.

Στάθης Κατσαρέλης, Εργαστήρι στο Άγιο Όρος, Υφαντό, Μουσείο Μπενάκη ΓΕ 46515
Stathis Katsarelis, Laboratory in Mount Athos, Woven, Benaki Museum ΓΕ 46515

Πρόκειται για ένα ιδιότυπο σύνολο έργων σύγχρονης τέχνης Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, η οποία αποτελεί μια ακόμη πτυχή ενός πολύπλευρου δημιουργού που επαναπροσδιόρισε στη χώρα μας τις καλλιτεχνικές πρακτικές στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα, με μακροχρόνιο αντίκτυπο.

Η Συλλογή αυτή μπορεί να κατανοηθεί και ως ένα ακόμα «έργο», το οποίο ο Αλεξίου αναδιέτασσε συνεχώς στους τόπους κατοικίας του πολλαπλασιάζοντας τις συνάψεις και τις αφηγήσεις. Ο πολυεπίπεδος και συνάμα ατελής χαρακτήρας της Συλλογής την καθιστά ένα λειτουργικό σύνολο, το οποίο προτείνει μια απτική και σωματική εμπειρία.  Η ιδιαιτερότητα των 236 αυτών έργων από ογδόντα επτά καλλιτέχνες έγκειται στον τρόπο που το κάθε ένα διατηρεί την αυτονομία και τον ρυθμό του, αλληλοεπιδρώντας με τα υπόλοιπα αλλά και με το ίδιο το έργο του καλλιτέχνη-συλλέκτη Νίκου Αλεξίου.

Adam Chodzko, Meeting, 2001, Εκτύπωση σε χαρτί, Μουσείο Μπενάκη ΓΕ 46408
Adam Chodzko, Meeting, 2001, Print on paper, Benaki Museum ΓΕ 46408

Για τις ανάγκες της έκθεσης και επιχειρώντας να ερμηνευθεί η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης Συλλογής διαμορφώθηκε ένα ειδικό περιβάλλον: μια «εκθεσιακή μηχανή» με διαδρομές, επίπεδα, εντάσεις, ομαδοποιήσεις και ροές κατά μήκος του κέντρου του εκθεσιακού χώρου του Μουσείου, με ορισμένα έργα να εκβάλουν ενεργοποιώντας τους περιμετρικούς τοίχους. Χρησιμοποιώντας ντέξιον και μαύρη μοκέτα για την έκθεση των έρων, ο επισκέπτης καλείται να περιπλανηθεί στο χώρο, να κινηθεί ανάμεσα στα έργα, να τα ανακαλύψει και να τα αναζητήσει.

Stephen Dean, Άτιτλο, 1995, Υδατογραφία σε χαρτί εφημερίδας, Μουσείο Μπενάκη ΓΕ 46517
Stephen Dean, Untitled, 1995, Watercolor on newspaper, Benaki Museum ΓΕ 46517

Η συλλογή περιλαμβάνει έργα των:

AIDS-3D (Daniel Keller, Nik Kosmas), Andisheh Avini, Carmen García Bartolomé, Bernhard Cella, Adam Chodzko, Stephen Dean, Werner Moser Dorfmann, Jimmie Durham, Jack Early, Marie Françoise Poutays, Gert & Uwe Tobias, Anne Kern, Jörg Mandernach, Caitlin Masley, Jason Meadows, Amy O’ Neill, Enoc Perez, Simon Periton, Mary Redmond, Rémy Rivoire, Irys Schenker, Kai Schiemenz, Jim Shaw, Alex Slade, Stephen Sutcliffe, Philip Tarlow, Yuken Teruya, Pae White, Ανδρέας Αγγελιδάκης, Αλέξης Ακριθάκης, Νάνος Βαλαωρίτης, Ινώ Βαρβαρίτη, Κωστής Βελώνης, Λυδία Βενιέρη, Βαγγέλης Βλάχος, Ντίκος Βυζάντιος, Αλέξανδρος Γεωργίου, Βάσω Γκαβαϊσέ, Βούλα Γουνελά, Δανιήλ, Κατερίνα Διακομή, Παύλος Διονυσόπουλος, Μανώλης Ζαχαριουδάκης MSAZ, Ελένη Καμμά, Ειρήνη Καραγιαννοπούλου, Απόστολος Καρακατσάνης, Απόστολος Καραστεργίου, Στάθης Κατσαρέλης, Ηλίας Καφούρος, Πάνος Κοκκινιάς, Χάρης Κοντοσφύρης, Κώστας Κουλεντιανός, Αντώνης Κυριακούλης, Δάφνη Κωστοπούλου, Γιώργος Λάππας, Σπύρος Λίτινας, Πιερέττα Λορεντζάτου, Ντιάνα Μαγγανιά, Βούλα Μασούρα, Γιώργος Μαυροΐδης, Χρήστος Μητάς, Χριστίνα Μήτρεντσε, Μιχάλης Μιχαηλίδης, Βασίλης Μπαλατσός, Ντόρα Οικονόμου, Χριστόδουλος Παναγιώτου, Μαρία Παπαδημητρίου, Λεωνίδας Παπαδόπουλος, Δημήτρης Παπαϊωάννου, Αιμιλία Παπαφιλίππου, Νίνα Παππά, Έλενα Πόκα, Poka-Yio, Γεωργία Σαγρή, Γιώργος Σαπουντζής, Μηνάς Σεμερτζιάν, Δανάη Στράτου, Νίκος Τριανταφύλλου, Αλέξανδρος Τσαντίλας, Δημήτρης Φουτρής, Νάγια Φραγκούλη, Γιαννούλης Χαλεπάς, Μανώλης Χάρος, Κώστας Χριστόπουλος, Μανταλίνα Ψωμά