Ο Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της ΕΒΕ κ. Σταύρος Ζουμπουλάκης σημείωσε κατά την εναρκτήρια ομιλία του , ότι πρόκειται για την πρώτη έκθεση μιας σειράς εκδηλώσεων με αναφορά στην επέτειο για τα 50 χρόνια από τη πτώση της χούντας .
Την έκθεση επιμελήθηκε ο κ. Σπύρος Μοσχονάς σε συνεργασία με το τεχνικό τμήμα υποστήριξης της ΕΒΕ ,ενώ τον κατάλογο της έκθεσης επιμελήθηκε ο κ. Σταύρος Ζουμπουλάκης .Τον κατάλογο υπογράφει επίσης ο κύριος Γιάννης Μπόλης.
Η πρώτη έκθεση της Ηρώς Κανακάκη (1945-1997) αναφέρεται τον Δεκέμβριο του 1972 στον εκθεσιακό χώρο της Γκαλερί Ώρα του Ασαντούρ Μπαχαριάν. Λίγο αργότερα θα κυκλοφορήσει το πρώτο τεύχος του ιστορικού περιοδικού «Αντί» φιλοτεχνημένο στο ξώφυλλο με δικό της έργο. Το περιοδικό θα αναγκαστεί να κλείσει και να επανακυκλοφορήσει το Σεπτέμβριο του 1974.
Ο κ.Σταύρος Ζουμπουλάκης αναφέρεται στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας ,στο δημιουργικό αναβρασμό της εποχής, «στην ουσιαστική ταύτιση της πολιτικής και της πνευματικής αξίας». Το πνεύμα του «κριτικού ρεαλισμού» στη ζωγραφική με στόχο «τη μεγαλύτερη δυνατή πολιτική ευθυβολία» ,καταφεύγει στην ζωγραφική, αξιοποιώντας ζωγραφικά φωτογραφίες της επικαιρότητας . Σε αυτό το αισθητικό ρεύμα ανήκει και η Ηρώ Κανακάκη όπως και άλλοι σημαντικοί καλλιτέχνες Γιάννης Βαλαβανίδης, Κλεοπάτρα Δίγκα, Κυριάκος Κατσουράκης, Χρόνης Μπότσογλου.
Η Κανακάκη υπήρξε μέλος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΦΕΕ(Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος).Συλλαμβάνεται τον Απρίλιο του 1967 και εκτοπίζεται στη Γυάρο.
Στο καλλιτεχνικό ύφος της ζωγράφου και στα σημαντικότερα στάδια εξέλιξης του αναφέρεται ο κ. Γιάννης Μπόλης σύμφωνα με τον οποίο «Η εξπρεσιονιστική αδρότητα διακρίνει τα χαρακτικά των φοιτητικών της χρόνων στην ΑΣΚΤ όπου μαθήτευσε δίπλα στο χαράκτη Κώστα Γραμματόπουλο , έναν από τους πιο σημαντικούς χαράκτες της γενιάς του με σημαντικό έργα μεταξύ άλλων και σε σειρές του ελληνικού φιλοτελισμού». Ο κ. Γιάννης Μπόλης μάς εισάγει επίσης στον όρο «κοινωνικοποιημένη τέχνη», απότοκο της κοινωνικής πραγματικότητας κατά τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας και της αδήριτης ανάγκης επικοινωνίας του καλλιτέχνη με τη κοινωνία μέσα από στρατευμένα έργα τέχνης αρθρώνοντας λόγο για τις αξίες που βάλλονται και την υποκρισία της πολιτικής ηγεσίας . Η ματιά της Κανακάκη εστιάζει στην καταπίεση και στη φθορά μιας αδυσώπητης καθημερινότητας και στις αφόρητες ψυχολογικές συνθήκες στους χώρους εργασίας. Ζωγραφίζει επίσης βιομηχανικά τοπία με σκληρό ρεαλισμό.
Το 1974 στη Γκαλερί Ώρα , θα λάβει μέρος σε κοινή έκθεση με τους Κυριάκο Κατζουράκη και Χρύσα Βουδούρογλου έχοντας επιστρέψει από την Αγγλία και τελειώνοντας μεταπτυχιακές σπουδές στο πρόγραμμα χαρακτικής του Croydon College of Art.
H ματιά της θα εστιάσει μεταξύ άλλων στα γεγονότα του Πολυτεχνείου και της Κύπρου. Είναι και η εποχή που σύμφωνα με το Γ.Μπόλλη θα γίνει στροφή στο έργο της προς μια νέα «πιο βιωματική αντίληψη των πραγμάτων…με το υποκειμενικό στοιχείο να υπερισχύει και τον κύκλο του κριτικού ρεαλισμού να ολοκληρώνεται και να κλείνει».
Έργα αυτής της νέας περιόδου 1974-1979 θα εκτεθούν ξανά στη Γκαλερί Ωρα το 1979,ενώ θα ακολουθήσει νέα ατομική της έκθεση στην ίδια Γκαλερί το1985 με έργα ενός ‘’εκλεπτυσμένου ψυχισμού’’. « Οι συνθέσεις με τα υφάσματα και τα λουλούδια, μνημειώδεις και παγωμένες σ΄ ένα διαρκές σταμάτημα του χρόνου, αναδύονται σε μια απόκοσμη σιωπή ,στο μεταίχμιο ανάμεσα στο όνειρο , στην πραγματικότητα και στη φαντασία ,ανάμεσα στο οικείο ,στο παράδοξο και στο άγνωστο ,ανάμεσα στο όραμα και στη ποίηση», γράφει ο Γ.Μπόλης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στο έργο της Κανακάκη στη δεκαετία του ΄80 υποχωρεί ο ρεαλισμός και επικρατεί το εξπρεσιονιστικό στοιχείο . «Γυναικείες , αντρικές και παιδικές μορφές ,το στοιχείο της μνημειακότητας, η ελευθερία της χειρονομίας , τα βαριά περιγράμματα ,το αίσθημα της άμεσης σαρκικής εμπειρίας και επαφής …συναισθήματα, εκδηλώσεις και εκφράσεις έρωτα, μητρικής αγάπης, τρυφερότητας και ευαισθησίας», θα είναι η κύρια θεματική της έκθεσης που θα παρουσιάσει το 1990 στην οδός Στουρνάρη 30 στα Εξάρχεια.
Η προσωπική αναζήτηση της καλλιτέχνιδος την τελευταία περίοδο της ζωής της μέσα από την εικαστική έκφραση εμβληματικών μύθων όπως “Ο Φόνος της Κασσάνδρας” θα εκτεθεί στους θαλάμους των Παλαιών Στρατώνων του Άργους το 1995 .Σύμφωνα με το κ. Σπύρο Μοσχονά ήταν η περίοδος που η Κανακάκη μίλησε για το «εγώ» και το «μέσα μας».
Ο κύριος Μοσχονάς όμως δε μένει εκεί. Αναπτύσσει μια συνολική περιοδολόγηση του εικαστικού της έργου μέσα από εκθέσεις και δημοσιεύματα στο τύπο ,ενώ μας εισάγει σε σημαντικά νέο εμφανιζόμενα εικαστικά ρεύματα της εποχής στην Ευρώπη και στην Αμερική, στους ταγούς τους, και στις όψιμες επιδράσεις στους Έλληνες καλλιτέχνες.
Κάθε μορφή εξουσίας σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, είχε ,ένα διακριτό εξωτερικό περίβλημα με ισχυρό ενδυματολογικό λεξιλόγιο. Μια οπτική ανάγνωση στο έργο της Ηρούς Κανακάκη θα μπορούσε εύκολα να αναγνωρίσει τις αντιστοιχίες στα πολιτιστικά και πολιτικά συγκείμενα της εποχής .Με την πάροδο του χρόνου, μέσα στις εικαστικές της αναζητήσεις, τα θέματα της γίνονται σκληρά και υπόσχονται αδιέξοδα,αγκυλώσεις,τραγικές εμμονές .Τα υφάσματα και τα λουλούδια, τα άτεγκτα μηχανήματα αναμόρφωσης του τοπίου εγγυώνται δυστοπίες, ένα πολιτικό κομφορμισμό νέου ύφους ,ίσως απειλητικότερο από την εποχή των νεανικών χρόνων ,όπου ο εχθρός ήταν ολοφάνερος και καθαρά πολιτογραφημένος.
«Η πραγματικότητα φτιάχνεται από την ίδια ύλη όπως η τέχνη» μας λέει ο Βάλτερ Πούχνερ *εκδοση «Σπινθηρογραφήματα»-Το μικρό είδος, εκδόσεις ΟΤΑΝ
Τα μεγάλα αδιέξοδα φέρνουν μεγάλα έργα. Ας αναστοχαστούμε τους καιρούς της «δύσκολης γέννας», όπου η φυσική μας υπόσταση απειλούνταν και δημιουργείτο ένα ισχυρό αξιακό εποικοδόμημα και μια πρωτόγνωρη αισθητική γλώσσα.
«… συνέπεια μιας βαθιάς επιθυμίας να βρεθεί για τα θραύσματα ένα νόημα να ξεπεραστεί το απάνθρωπο…» όπως λέει η ίδια η Ηρώ Κανακάκη στη φίλη της Ελένη Βατοπούλου (από το κατάλογο της έκθεσης).
Leave A Comment