Το πρώτο έργο σύγχρονης τέχνης που θα εκτίθεται μόνιμα σε αρχαιολογικό χώρο της Ελλάδας είναι μια ανθρωπόμορφη γλυπτική εγκατάσταση του Βρετανού καλλιτέχνη Anthony Gormley, στον εξωτερικό χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου της Δήλου, μετά την ολοκλήρωση της πρώτης δωρεάς του οργανισμού ΝΕΟΝ προς το Υπουργείο Πολιτισμού.

Το αρχικό έργο RULE δημιουργήθηκε από τον Gormley ως νέα ανάθεση από τον ΝΕΟΝ στο πλαίσιο της έκθεσης SIGHT που πραγματοποιήθηκε στο νησί της Δήλου κατά το διάστημα Μάιος – Οκτωβρίου 2019. Το RULE II (2019) εκτίθεται μόνιμα στον αρχαιολογικό χώρο ως σημείο αναφοράς της συνομιλίας μεταξύ κλασικού και σύγχρονου πολιτισμού. 

Η Δήλος είναι ο ιδανικός χώρος ενός τέτοιου «πειράματος». Αν και τώρα είναι ένας ερειπιώνας, το κλασικό παρελθόν του τόπου ήταν εντελώς διαφορετικό. Θρησκευτικό κέντρο των Κυκλάδων και ιερό νησί του Απόλλωνα, η Δήλος υπήρξε και ένα πολύβουο, κοσμοπολιτικό λιμάνι. Ένας τόπος συνύπαρξης ανθρώπων από όλη τη Μεσόγειο. Ένας τόπος ανοιχτός στις αντιθέσεις και τις καινοτομίες.

Ο Gormley, όπως και τόσοι άλλοι, γοητεύτηκε απόν ενέργεια του νησιού που αποτέλεσε και την κινητήρια δύναμη στον σχεδιασμό και την υλοποίηση της έκθεσης. 

Η καθιστή μορφή, σχηματισμένη από κύβους που παραπέμπει σαφώς στην εποχή του digital, βρήκε τη μόνιμη θέση της στις παρυφές του αρχαιολογικού χώρου της Δήλου. Η ίδια η εγκατάσταση, με το «οξειδωμένο» σιδερένιο γλυπτό δίπλα στη λευκή μαρμάρινη μορφή και το κιονόκρανο, τονίζει την κεντρική ιδέα της συνύπαρξη του κλασικού με το σύγχρονο, όπως είχε ακριβώς και από την έκθεση SIGHT. 

Προφανώς η επιδίωξη του καλλιτέχνη δεν υπήρξε η ακριβής αποτύπωση μιας ιστορικής μορφής, αλλά η αποτύπωση του σώματος στο χώρο και στο χρόνο. Είναι μια πρόσκληση προς τον επισκέπτη να συνδιαλλαγεί με τη έργο. Η ακίνητη στάση του γλυπτού είναι «ανοιχτή» στις ερμηνείες. 

Τόσο η περιοδική έκθεση SIGHT, όσο και η μόνιμη έκθεση του RULE II Δήλο είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας του Οργανισμού ΝΕΟΝ, του Υπουργείου Πολιτισμού, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και βέβαια του καλλιτέχνη. Ανοίγει ο δρόμος και άλλων ανάλογων πρωτοβουλιών και μια νέα προσέγγιση των αρχαιολογικών χώρων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, που μπορεί να αποτελέσει έμπνευση παρά να είναι ένας χώρος απροσπέλαστος.