Η ποικιλομορφία και η συνύπαρξη είναι τα στοιχεία που χαρακτήρισαν τη φετινή 20ή Διεθνή Έκθεση βιβλίου Θεσσαλονίκης που πραγματοποιήθηκε από τις 16 έως τις 19 Μαΐου.

Γεμάτες κόσμο ήταν οι αίθουσες, όπου διεξάγονταν κάθε λογής συζητήσεις και εκδηλώσεις, με την προσέλευση κόσμου να σημειώνεται αυξημένη ήδη από την πρώτη μέρα διεξαγωγής της έκθεσης και να κορυφώνεται το Σαββατοκύριακο. Μυθιστορήματα, επιστημονική φαντασία, επιστημονικό βιβλίο, ποίηση, παιδικό βιβλίο, Ιστορία, φιλοσοφία, ψυχολογία, δοκίμια, θρησκείες, έμφυλη ταυτότητα, φεμινισμός, όλα έχουν το χώρο τους και το κοινό τους σε μια διοργάνωση που αφουγκράζεται τις σύγχρονες προκλήσεις και προβληματισμούς και θέτει ως προτεραιότητα το διάλογο και τη συμπερίληψη.

Η επισκεψιμότητα φέτος κυμάνθηκε στα 85.000 άτομα, γεγονός ικανοποιητικό, αν συνυπολογίσει κανείς τον ποδοσφαιρικό αγώνα και το κλείσιμο του κέντρου της πόλης που «επικράτησαν» με 1-0 απέναντι στις αναμενόμενες αθρόες κυριακάτικες επισκέψεις στην έκθεση.

Με τιμώμενη φέτος τη Σάρτζα, ένα από τα επτά Εμιράτα των ΗΑΕ, η ΔΕΒΘ άνοιξε το διάλογο με τον αραβικό κόσμο με το βλέμμα στραμμένο και στις περιοχές του αραβικού κόσμου που έχουν πληγεί από τους πολέμους. Ενταγμένα άλλωστε στη διοργάνωση, πολλά ήταν τα μεταφρασμένα βιβλία που αφορούσαν λογοτεχνία του τραύματος, συριακό ζήτημα, πρόσφατες εκδόσεις που αφορούν το παλαιστινιακό ζήτημα και ανάγνωση ποιημάτων από Παλαιστίνη, την προσφυγική κρίση, την κατανόηση μεταξύ των λαών.

Δυναμική η παρουσία των γυναικών τόσο στις εκδηλώσεις της τιμώμενης όσο και στο γενικό πρόγραμμα της έκθεσης με συζητήσεις για τα εργαλεία ενδυνάμωσης των γυναικών στον εκδοτικό χώρο σε διοργάνωση του δικτύου PublisHer, και σε πολλές εκδηλώσεις του προγράμματος για τα ζητήματα μετάφρασης, απόδοσης όρων, φεμινισμού και έμφυλης ταυτότητας ή για τις γυναίκες στη λογοτεχνία. Στο επαγγελματικό πρόγραμμα, γυναίκες από πολλές χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων των αραβικών, αναζήτησαν νέες προοπτικές με την κοινή παραδοχή ότι, παρά τα σημαντικά βήματα, οι κοινωνίες μας παραμένουν πατριαρχικές και διαιωνίζουν τα έμφυλα στερεότυπα.

Οι πάνω από 30 επαγγελματίες του βιβλίου από το εξωτερικό, καθώς και τα μέλη του μεταφραστικού δικτύου ΕNLIT, έδωσαν επίσης δυναμικά το παρών στο Κέντρο Διάλογος της ΔΕΒΘ, σε συναντήσεις με Έλληνες εκδότες και επαγγελματίες του βιβλίου για την ενημέρωση σχετικά με την ελληνική βιβλιοπαραγωγή και την αγορά δικαιωμάτων. Ως προς τα εργαλεία ενδυνάμωσης των εκδοτών και με δεδομένη τη δυσκολία μετάφρασης των λιγότερο διαδεδομένων γλωσσών, αναφέρθηκε ως καλή πρακτική η πρωτοβουλία της Ένωσης Εκδοτών των Εμιράτων για την ίδρυση του Κέντρου Κατάρτισης για τους εκδότες, ώστε, προτού συμμετάσχουν σε κάποια διεθνή έκθεση ή επιδιώξουν κάποια διεθνή συνεργασία, να έχουν ήδη ενημερωθεί επαρκώς σχετικά με τη λογοτεχνία και το εκδοτικό τοπίο των άλλων χωρών.

Αποτελεσματική και σε μια βάση ανανεωμένου διαλόγου υπήρξε και η συνεργασία με φορείς πολιτισμού και εκπαίδευσης της Θεσσαλονίκης, όπως το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, το ΑΠΘ, η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη, το ΚΘΒΕ, το MOMus Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο Φωτογραφίας, το Κέντρο Ιστορίας, το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κ.ά. Οι φορείς διοργάνωσαν ή φιλοξένησαν εκδηλώσεις είτε στο χώρο της έκθεσης είτε στους χώρους τους με διάφορες εκφάνσεις.

Ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, κος Νίκος Κούκης, χαρακτήρισε τη φετινή ΔΕΒΘ αισιόδοξη, καλαίσθητη, φωτεινή και δήλωσε: «Είμαστε περήφανοι για τη διοργάνωση της 20ής επετειακής Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και το δυναμισμό που σημείωσε με την πολύτιμη συνδρομή της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, του Δήμου Θεσσαλονίκης, της Helexpo, των εκδοτών, των συγγραφέων και ομιλητών και τη συνεργασία των πολιτιστικών φορέων της πόλης. Με το δυναμισμό που φέρει το 2^ο επαγγελματικό της πρόγραμμα και φυσικά με το ουσιαστικό, ποικιλόμορφο περιεχόμενό της, η ΔΕΒΘ έχει τοποθετηθεί στο διεθνές τοπίο του βιβλίου και των εκθέσεων. Η συνεργασία με φορείς τοπικούς, εθνικούς και διεθνείς, αναβαθμίζει το προφίλ της και διευρύνει το κοινό της. Η δε φετινή παρουσία του αραβικού κόσμου, είτε στο πλαίσιο της τιμώμενης Σάρτζα, είτε σε εκδηλώσεις του γενικού προγράμματος αναδεικνύει ζητήματα ανάγκης για γέφυρες κατανόησης και διαλόγου μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών στον αγώνα κατά των στερεοτύπων που πρέπει να επιτευχθεί τόσο από τη μίαόσο και από την άλλη πλευρά, τη ματιά του δυτικού κόσμου».

Παιδική Γωνιά στην 20ή ΔΕΒΘ – Απολογισμός

Χιλιάδες μαθητές και εκπαιδευτικοί από όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, αλλά και μικρά παιδιά μαζί με τους γονείς τους επισκέφτηκαν την «Παιδική Γωνιά – Γωνιά Εφήβων – Γωνιά Εκπαιδευτικών», στη φετινή 20^η ΔΕΒΘ για να ανακαλύψουν τον θαυμαστό κόσμο των παραμυθιών, να συμμετάσχουν σε διαδραστικές εκδηλώσεις, να παρακολουθήσουν δρώμενα, εκθέσεις και να γνωρίσουν από κοντά ορισμένους από τους αγαπημένους τους συγγραφείς.

3000 περίπου ήταν οι μαθητές που επισκέφτηκαν την Παιδική και Εφηβική Γωνιά στο πλαίσιο οργανωμένων επισκέψεων από 60 Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια της Θεσσαλονίκης και των γύρω νομών, που συμμετείχαν σε εκδηλώσεις για παιδιά και εφήβους. Οι επισκέψεις των παιδιών μαζί με τους γονείς τους και η συμμετοχή σε θεατρικά, μουσικά και εικαστικά δρώμενα, εργαστήρια και παιχνίδια συνεχίστηκαν σε όλη τη διάρκεια της ΔΕΒΘ.

Πλούσιο ήταν το πρόγραμμα στη φετινή διοργάνωση, με 109 εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαν συγγραφείς, εικονογράφοι, παιδαγωγοί, εμψυχωτές κ.ά. Η Έκθεση εικονογράφησης «Κοπελούδες», αφιερωμένη φέτος επίσης στις γυναίκες, λειτούργησε ανεξάρτητα και παράλληλα με τις εκδηλώσεις και αποτέλεσε ένα εργαλείο πάνω στο οποίο δούλεψαν και εκπαιδευτές και μεμονωμένοι επισκέπτες με τη συμμετοχή 50 Ελλήνων εικονογράφων που ανταποκρίθηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό για να δημιουργήσει ο καθένας με το δικό του εικαστικά τρόπο, μία γυναίκα. Στη θεματική για τη γυναίκα συμμετείχε και το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού με εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα με θέμα τα βιβλία και τη γυναίκα.

Τον Γάλλο εικονογράφο Benjamin Strickler, προσκεκλημένο του Γαλλικού Ινστιτούτου, και τον Γερμανό συγγραφέα Will Gmehling, προσκεκλημένο του Ινστιτούτου Goethe, είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν οι μικροί βιβλιόφιλοι, να μιλήσουν μαζί τους για τα μυστικά της τέχνης τους και λάβουν υπογεγραμμένα βιβλία. Ιστορίες από τις Χίλιες και μια Nύχτες και παραμύθια των Βαλκανίων παρουσίασε το Κέντρο Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών, τόσο για οργανωμένες ομάδες μαθητών όσο και για το ευρύ κοινό, ενώ στο περίπτερό του ενημέρωνε συνεχώς το κοινό για τις εκπαιδευτικές δράσεις. Παράλληλα, με τους μύθους και παραμύθια των αραβόφωνων χωρών ήρθαν σε επαφή εκατοντάδες παιδιά που επισκέφτηκαν την Γωνιά Ανάγνωσης.

Εκτιμώντας την ανάγκη βελτίωσης του χώρου της Παιδικής και Εφηβικής Γωνιάς, η διοργάνωση βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με την Helexpo για την εξεύρεση της βέλτιστης δυνατής λύσης για την ερχόμενη χρονιά.