Η γιορτή των Χριστουγέννων είναι αδιαμφισβήτητα η πιο πρόσφορη περίοδος για διάβασμα βιβλίων κάθε είδους. Οι οικογένειες συναθροίζονται, στρώνουν το γιορτινό τραπέζι και ανταλλάσσουν ευχές και δώρα. Κάθε βιβλιόφιλος εύχεται το επόμενο περιτύλιγμα που θα ανοίξει, να του αποκαλύψει αντί για κάποιο συνηθισμένο αξεσουάρ των εορτών ή άλλο ένα βαρετό πουλόβερ, ένα συναρπαστικό βιβλίο για να του κρατήσει συντροφιά τις ζεστές ώρες που θα ακολουθήσουν τις οικογενειακές μαζώξεις. Ναμπόκωφ, Γκόγκολ ή μια ρομαντική κωμωδία της Becca Freeman υπόσχονται να μας κρατήσουν ξάγρυπνους για πολλές ώρες μετά το ρεβεγιόν των Χριστουγέννων.

Τα βιβλία των εκδόσεων Ερατώ αποτελούν εγγύηση για τους λάτρεις της κλασικής λογοτεχνίας. Όλοι γνωρίζουν το πόσο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας υπήρξε ο Άντον Τσέχωφ (Ο Θείος Βάνια, Ο Γλάρος, Οι Τρεις αδερφές). Εάν θέλετε πραγματικά να εκπλήξετε κάποιον αυτά τα Χριστούγεννα, δωρίστε του τα χριστουγεννιάτικα διηγήματα του Ρώσου συγγραφέα. Όπως είναι εύκολο να φανταστεί κανείς, πρόκειται για μια ανεπανάληπτη αναγνωστική εμπειρία, αφού οι ιστορίες του Τσέχωφ δεν διαθέτουν το συνηθισμένο εορταστικό, γλυκανάλατο ύφος άλλων ομοτέχνων του. Αντίθετα, εξακολουθεί και σε αυτές να εξερευνεί τα όρια της ανθρώπινης καλοσύνης και κακίας, τα όνειρα της φυγής στην Αμερική (“Τ’αγόρια”) ενώ στο διήγημα «Οι μεγαλομάρτυρες της Πρωτοχρονιάς» επιχειρεί με το υπαινικτικό αλλά πάντοτε διεισδυτικό σατιρικό του βλέμμα να ξεγυμνώσει τις παθογένειες της γραφειοκρατίας και συνάμα ενός ολόκληρου λαού.

Για όσους θεωρήσουν υπερβολικά νατουραλιστική την προσέγγιση του Τσέχωφ, υπάρχει πάντοτε και η επιλογή ενός άλλου μεγάλου Ρώσου (κοζάκου) συγγραφέα, του Νικολάι Γκόγκολ. Σε μια από τις πλέον καλαίσθητες δουλειές για εξώφυλλο των εκδόσεων Ερατώ, κυκλοφορεί «Η Νύχτα των Χριστουγέννων», κινούμενη σε ένα περισσότερο παραμυθιακό κλίμα και εξιστορώντας την περιπέτεια του σιδερά Βακούλα καθώς αντιμετωπίζει δαιμόνια, κακές μάγισσες και τον ίδιο τον διάβολο προκειμένου να κερδίσει την καρδιά της αγαπημένης του Οξάνα.  Στην αξία του έργου συμβάλλουν τα κολακευτικά σχόλια του απαιτητικού Βλαντιμίρ Ναμπόκωφ: «Ένα από τα πιο όμορφα παραμύθια που θα έπρεπε να διαβάζουν οι άνθρωποι τη νύχτα των Χριστουγέννων.»

Εάν, πάλι, επιθυμείτε να δωρίσετε ή να καταβυθιστείτε μέσα σε ένα μπουκέτο πολυποίκιλων ιστοριών, τότε οι Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες των Άντερσεν, Χώθορν, Ντοστογιέφσκι, Ντύλαν Τόμας και Τουρνιέ θα ταιριάξουν γάντι με την περίπτωσή σας. Ο ειρωνικός Ναμπόκωφ, ο αλληγορικός Άντερσεν, η «εύθυμη ψυχή’’ της Ελίζαμπεθ Μπόουεν και ο τρυφερός κόσμος του Ντύλαν Τόμας σας περιμένουν στις σελίδες της χριστουγεννιάτικης συλλογής των εκδόσεων Ερατώ.

Για τους λάτρεις των ακαδημαϊκών ενδοσκοπήσεων ακόμη και τις γιορτινές μέρες, η University Studio Press προτείνει μια εκπληκτική μονογραφία ενός εκ των κορυφαίων Ελλήνων βυζαντινολόγων, Κωνσταντίνου Δ. Καλοκύρη (1916-2015). Στο “Δέντρο των Χριστουγέννων»: Επιστημονική Θεμελίωση της Ανατολικής καταγωγής του“, ο Καλοκύρης ανατέμνει τις βυζαντινές, δυτικές και ανατολικές παραδόσεις και επαυξάνει την ανατολίτικη καταγωγή της σημειολογίας του εόρτιου δένδρου εισχωρώντας στην ανάλυση περί φάτνης, Μάγων και αστέρα της Βηθλεέμ. Σε αυτή την τρίτη, επαυξημένη και ξαναπλασμένη έκδοση της μελέτης του, ο Καλοκύρης αιτιολογεί τη μεθοδολογική του προσέγγιση ως εξής: «Το θέμα των Μάγων και του αστέρα της Βηθλεέμ θεωρήθηκε αναγκαίο να συμπεριληφθούν εδώ, έστω σε μία σύντομη επισκόπηση, για να δειχθεί η σύνδεσή τους με το Δένδρο των Χριστουγέννων. […] Θεωρήθηκε σκόπιμο επειδή συνηθίζεται να στήνεται το δένδρο σαν αυτοτελές εορταστικό στοιχείο του Δωδεκαημέρου χωρίς να συμπερίλαμβάνεται η απεικόνιση της Φάτνης και το ομοίωμα του αστέρα, σε εξέχουσα τοποθέτηση. Γιατί, συνήθως, αντί του αστέρα τοποθετείται ψηλά στην κορυφή του δένδρου η, λεγόμενη ομωνύμως «κορυφή» (πυραμηδοειδές πλαστικό), ενώ η Φάτνη, συνηθέστατα παραλείπεται. Αλλ’ όμως και τα τρία αυτά στοιχεία πρέπει να συνυπάρχουν για να γίνεται κατανοητή και να προβάλλεται εν όλω, δηλαδή όπως πρέπει, το νόημα του πανηγυρικού εόρτιου δένδρου».

Εάν ένα από τα νοήματα των Χριστουγέννων είναι η αγάπη, τότε βιβλία όπως η «Κλήση Αφύπνισης» (εκδόσεις Μεταίχμιο), της Beth O’Leary, θα δώσουν την ευκαιρία στους αναγνώστες να αναπτύξουν περαιτέρω την ενσυναίσθηση και το χιούμορ τους. Η μετάφραση της Δήμητρας Σταυρίδου ζωντανεύει τα αγγλικά λογοπαίγνια, την ευελιξία της συγγραφέως να κινείται ανάμεσα στο χριστουγεννιάτικο κλίμα και την screwball κωμωδία ενώ τα «τόξα» των χαρακτήρων κρύβουν εκπλήξεις από το δεύτερο κεφάλαιο μέχρι τη στιγμή που το τελευταίο δαχτυλίδι βρίσκει τον παραλήπτη του.

Και αν ακόμη ανήκετε σε εκείνους που ικανοποιούνται περισσότερο με τους ιστούς που υφαίνουν οι μεγάλοι σύγχρονοι συγγραφείς της αστυνομικής λογοτεχνίας, τότε το «Τελευταίο Πάρτι» (εκδόσεις Μεταίχμιο), της Clare Mackintosh είναι ένα βιβλίο για εσάς. Την παραμονή του νέου έτους, ο Ρις Λόιντ θα βρεθεί δολοφονημένος στο θέρετρό του στξ λίμνη Μίρορ. Η Φιόν Μόργκαν, ως άλλη Μις Μαρπλ θα αναλάβει να ρίξει φως σε ένα μυστήριο, όπου κάθε μέλος της μικρής επαρχιακής κοινότητας μπορεί να κρύβει ανείπωτα μυστικά. Ακόμη και η ίδια. Εκείνο που ξεχωρίζει τη γραφή της Mackintosh  σε ένα είδος που έχει δώσει αμέτρητα δείγματα γραφής την τελευταία δεκαετία, είναι η τρισδιάστατη απεικόνιση των χαρακτήρων της. Το έτερο εγώ της στο «Τελευταίο Πάρτι», η αστυνόμος Φιόν Μόργκαν, είναι ένα παράδειγμα «ζωντανού» χαρακτήρα, αφού η ίδια η συγγραφέας, προτού καθιερωθεί στο χώρο του βιβλίου, εργαζόταν ως αστυνομικός επί 12 συναπτά έτη.

Σε ένα εξίσου κλειστοφοβικό σκηνικό τοποθετεί τους ήρωες της η Camilla Lackberg, στο αστυνομικό έργο «Χιονοθύελλα με άρωμα πικραμύγδαλου» (εκδόσεις Μεταίχμιο). Έχοντας κυκλοφορήσει το πρώτο της μπεστ-σέλερ πριν από 21 χρόνια, η Σουηδή συγγραφέας έχει κατακτήσει μια θαυμαστή ισορροπία ανάμεσα στην ψύχραιμη καταγραφή των χαρακτήρων και ανθρώπινων συμπεριφορών και τις κλιμακώσεις του σασπένς. Πλέον η χιονοθύελλα που επικρατεί στον φυσικό κόσμο αντιπροσωπεύει τη σκοτεινιά της ανθρώπινης ψυχής ενώ ο θεσμός της οικογένειας φαίνεται να περνάει από ψυχαναλυτική κρίση. Η απαιτητική Washington Post εκθειάζει το έργο της Lackberg: “Αν η Lackberg συνεχίσει να γράφει τόσο πυκνά και τόσο μεστά, σε λίγο καιρό δεν θα λένε ότι είναι η Σουηδέζα Agatha Cristie, αλλά το αντίστροφο, ότι η Agatha Cristie είναι η Βρετανίδα Camilla Lackberg.”

Σε μία μικρή πόλη της Ιρλανδίας την περίοδο πριν τα Χριστούγεννα του 1985, μεταφέρει τους αναγνώστες το βιβλίο της Claire Keegan, «Μικρά πράγματα σαν κι αυτά» (εκδόσεις Μεταίχμιο). Μέσα από ένα μινιμαλιστικό αλλά πάντοτε πολιτικά στοχευμένο γράψιμο (που ενέπνευσε την πρόσφατη ταινία με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι), το έργο αυτό αφενός ξεσκεπάζει τα εγκλήματα ενός τοπικού καθολικού μοναστηριού εστιάζοντας, ωστόσο, μέσα από το χαρακτήρα του Μπιλ Φέρλονγκ, στην ανθρώπινη καλοσύνη. Μια συγκινητική ιστορία για έναν αθόρυβο ήρωα της καθημερινότητας.

Εκκινώντας από τη σύγχρονη πραγματικότητα, η Becca Freeman, στο «Κλαμπ των Χριστουγέννων» (εκδόσεις Διόπτρα)  αφηγείται την ιστορία της Χάνα και του Φιν. Αυτές οι γιορτές ίσως να είναι και οι τελευταίες που περνάνε μαζί, καθώς ο Φιν ετοιμάζεται να αναχωρήσει για το Λος Άντζελες. Η Freeman, εξελίσσοντας την γραφή της ρομαντικής κωμωδίας, όπως την απόλαυσε το κοινό μέσα από τη Νόρα Έφρον και έπειτα, αναπτύσσει ακόμη περισσότερο στο χαρτί τις νεοϋορκέζικες νευρώσεις και περιλαμβάνει στο κάδρο της την συμπερίληψη και τις πολλές εκδοχές μιας σύγχρονης οικογένειας.

Για όσους, τέλος, επιθυμούν να παρακινήσουν τους μικρούς φίλους να βοηθήσουν στις προετοιμασίες του χριστουγεννιάτικου δείπνου, το βιβλίο Η Μους-Μους και τα πιο λιχουδένια μπισκότα στον κόσμο! θα αποδειχθεί το καλύτερο δώρο που θα μπορούσαν να προσφέρουν φέτος. Με μια εικονογράφηση που εστιάζει στην λεπτομέρεια, και ένα κείμενο γεμάτο αλληλεγγύη και μουσικότητα, το βιβλίο αυτό διαβάζεται απνευστί και κρύβει συνταγές για παραδοσιακά αλλά και βίγκαν μπισκότα.

Οι γιορτές με ένα βιβλίο αποκτούν άλλη διάσταση!