Παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού το βιβλίο του Αλέκου Ε. Φλωράκη, Το προσκύνημα της Παναγίας Τήνου. Μελέτη Θρησκευτικής Ανθρωπολογίας-Λαογραφίας, ένα 2τομο έργο που εξέδωσε το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου και το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Δύο τόμοι, χιλίων συνολικά σελίδων. Στον πρώτο τόμο, με τίτλο «Ο ιερός τόπος, η τελετουργία του προσκυνήματος, η λαϊκή λατρεία», το θέμα προσεγγίζεται τόσο διαχρονικά όσο και συγχρονικά, με εστίαση στη μελέτη της ανθρωπολογίας του χώρου, στην τελετουργία της ιερής αποδημίας και στις λατρευτικές-αφιερωτικές πρακτικές πού τη συνοδεύουν.

Ειδικότερα εξετάζονται το ιστορικό πλαίσιο κατά την εποχή της ίδρυσης του Προσκυνήματος· η εκδήλωση της ιεροφάνειας και τα συστατικά στοιχεία της· η οικοδόμηση του ιερού τόπου· η οργάνωση του ιερού χώρου, η δομή και η λειτουργικότητα των επιμέρους κύκλων ιερότητας· οι αμφίδρομες ζώνες προσέγγισης, αφενός αποτρεπτικές των δαιμονικών δυνάμεων και αφετέρου μυητικές των πιστών· τα παράλληλα ιερά κέντρα (Μονή Κεχροβουνίου και Δευτέρα Εύρεση) κατά το σώμα των παραδόσεων και την οργάνωσή τους. Επιπλέον αναλύονται η σχέση  ιεροφάνειας  και ιστορικότητας· ο εθνικός χαρακτήρας που προσέλαβε η εικόνα και ο ναός της Μεγαλόχαρης· η τελετουργία της ιερής αποδημίας· ο καθαγιασμός, τα ιεροφανειακά στοιχεία του θαύματος και η ιστορικότητά του· η εκδήλωση αρνητικών ιεροφανειών και ισχυοφανειών· ο ετήσιος κύκλος των τεσσάρων πανηγύρεων· οι θρησκευτικές πρακτικές των προσκυνητών· τα υποκατάστατα της ιερότητας και τα σύμβολα, πού εκτείνουν τον καθαγιασμό στον χώρο και τον χρόνο· η αφιερωτική πρακτική ως συμφωνία και διαδικασία· οι κατηγορίες των αφιερωτικών πράξεων· τα ποικίλα αφιερωτικά αντικείμενα και δη τα ομοιώματα («τάματα»), ως προς την αφορμή της προσφοράς, τη χειροτεχνική κατασκευή τους και τον κοινωνικό χαρακτήρα τους και, επιλογικά, η ειδική σχέση της τοπικής κοινωνίας με τη Μεγαλόχαρη και η προκύπτουσα θρησκευτική συμπεριφορά.

Ο δεύτερος τόμος, με τίτλο «Παραρτήματα», περιλαμβάνει τέσσερα χρονικά της ευρέσεως της εικόνας και των θαυμάτων της από παλαιές πηγές («Φυλλάδα» ἀδελφῶν Καγκάδη 1833, 1869, Πύρρος ὁ Θετταλός 1848, 1865, ρίμα Άννας Γεωργαντοπούλου, περ. 1830)· 225 έγγραφα του 19ου και του 20ού αιώνα από το αρχείο και τη βιβλιοθήκη του Ιερού Ιδρύματος, ταξινομημένα σε έξι κατηγορίες· ανέκδοτη έκθεση του Αδαμάντιου Αδαμαντίου προς τον καθηγητή Σπυρίδωνα Λάμπρο (1894)· κείμενα 18 ξένων περιηγητών και παλαιών Ελλήνων λογίων· επιλογή δημοσιευμάτων από τον παλαιό τοπικό και αθηναϊκό τύπο· απεικονίσεις του ναού της Ευαγγελιστρίας κατά τον 19ο αιώνα· κατάλογο 366 ομοιωμάτων-ταμάτων, ταξινομημένων σε τέσσερις κατηγορίες και εφτά υποκατηγορίες, και 44 αφιερωτικών χαραγμάτων από τα εξωτερικά μάρμαρα του συγκροτήματος.

Πλούσιο εικονογραφικό υλικό, φωτογραφίες εποχής και άλλα τεκμήρια, εκτενής  βιβλιογραφία και ευρετήρια ολοκληρώνουν το έργο, το οποίο εκδόθηκε από το Πανελλήνιο Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου και το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού στο πλαίσιο των εορτασμών για τα διακόσια χρόνια από την εύρεση της θαυματουργής εικόνας της Μεγαλόχαρης.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Αλέκος Ε. Φλωράκης (Αθήνα 1948) είναι διδάκτωρ εθνολόγος-λαογράφος, με σπουδές στην Αθήνα και το Παρίσι, και ποιητής της Γενιάς του ’70. Δημοσίευσε πολλές μελέτες σε αυτοτελή βιβλία, επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, καθώς και  ποιητικές συλλογές και άλλα λογοτεχνικά βιβλία. Το 2018 τιμήθηκε με το Χαλκό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου του.