Πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2022, η επίσημη ανακοίνωση και η απονομή των Βραβείων των Τριών Τάξεων της Ακαδημίας Αθηνών της Ελλάδος για το 2022, σε εορταστικό κλίμα καθώς ήταν η πρώτη αντίστοιχη τελετή με την παρουσία κοινού μετά την πανδημία. Το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της Ελλάδος απένειμε το Βραβείο Ελένης και Πάνου Ψημένου της Β’ Τάξεως των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών, το οποίο αποτελεί τη σημαντικότερη διάκριση για «δημοσιευμένο έργο, που αναφέρεται στην Νεοελληνική Ιστορία ή Φιλολογία από το 1669 μέχρι σήμερα», με χρηματικό έπαθλο 1.500 ευρώ, στη Νεοελληνίστρια  Ίλια Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister για το βιβλίο της, «Η “άδηλος” ιστορία του ιατροφιλόσοφου Ευστάθιου. Επιστήμη και νεωτερικές ιδέες στη νοτιοανατολική Ευρώπη του όψιμου Διαφωτισμού» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2021).

Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης αφού συνεχάρη την Καθηγήτρια για τη βράβευσή της, εξήρε το έργο και την προσφορά της. «Η συνάδελφος Ιλία Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister με τη μοναδική και σπουδαία ακαδημαϊκή, ερευνητική και συγγραφική της διαδρομή, άξια συγκαταλέγεται στις κορυφαίες επιστήμονες της χώρας. Η απονομή του Βραβείου από την Ακαδημία Αθηνών, αποτελεί μια έμπρακτη αναγνώριση της προσφοράς της στην επιστήμη και την κοινωνία» , σημείωσε ο Πρύτανης.

Η Ίλια Χατζηπαναγιώτη, πτυχιούχος του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Βιέννης, έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια της Βόννης και της Βιέννης, ενώ από το 2002 είναι μέλος του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστήμιο Κύπρου – από το 2018 ως Καθηγήτρια. Υπήρξε υπότροφος του Ωνασείου Ιδρύματος και της Dr. Günther Findel-Stiftung (Wolfenbüttel), ενώ έχει διατελέσει Visiting Research Fellow του Πανεπιστημίου του Princeton. Το βραβευμένο έργο της «Η “άδηλος” ιστορία του ιατροφιλόσοφου Ευστάθιου» είναι το έκτο βιβλίο της και μελετά τη μεταφορά επιστημονικής (ειδικότερα ιατρικής) γνώσης και ριζοσπαστικών πολιτικών ιδεών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη κατά την εποχή του Διαφωτισμού. Χρησιμοποιώντας ως εργαλείο την προσωπογραφία (τη βιογραφία του γιατρού Ευστάθιου Αθανασίου 1766-1831), η συγγραφέας ανασυστήνει τις διαδικασίες και τα δίκτυα μεταφοράς γνώσης και ιδεών, και διερευνά τη διάδοσή τους στην ελληνική κοινωνία και λογοτεχνία. Η μελέτη προσκομίζει σημαντικά συμπεράσματα για την ιστορία της ιατρικής, για τη διακίνηση του ξενόγλωσσου βιβλίου στα Βαλκάνια, για τις σχέσεις ιατρικής και λογοτεχνίας και για τις ριζοσπαστικές  κινήσεις που κορυφώθηκαν με την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας. Εντοπίζοντας και αξιοποιώντας μια μεγάλη ποικιλία πηγών (ανέκδοτες επιστολές, φοιτητικά μητρώα, λευκώματα φιλίας, ημερολόγια και εφημερίδες) η συγγραφέας ανοίγει πολλαπλές θύρες για να εισχωρήσει ο αναγνώστης της (ο ειδικός επιστήμονας, αλλά και ο κάθε ενδιαφερόμενος) στον ελληνικό κόσμο του τέλους του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα. «Τα πάμπολλα θραύσματα, από τα οποία προκύπτει συμπαγής η αφήγηση της ζωής του λησμονημένου Αθανασίου», σημειώνει ένας βιβλιοκριτικός, «οδηγούν τον αναγνώστη πέρα από τη συνήθη θεματική κατάτμηση της έρευνας, σε μια σύνθετη προσέγγιση του φαινομένου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. […]

Τα επιστημονικά, τα φοιτητικά, τα τεκτονικά, τα κοινωνικά, τα οικονομικά, τα πολιτισμικά και τα επαναστατικά δίκτυα ξεδιπλώνονται σταδιακά μαζί με τα βήματα της ζωής του Αθανασίου. Η «άδηλος» ιστορία μας καλεί, τελικά, μέσα από τους σπόρους του Αθανασίου, να σκεφτούμε εκ νέου το κλασικό σχήμα ανάγνωσης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, τη «μεταφορά» των ιδεών και, επιπλέον, να επανεξετάσουμε με κριτική διάθεση τις θεωρητικές προσεγγίσεις για την Ιατρική όχι μόνο του Ελληνικού, αλλά και του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού».