Οι πρώτοι έλληνες μετανάστες εγκαταστάθηκαν στη χώρα, στο αυτόνομο κράτος των κοζάκων ήδη το 17^ο αιώνα. Εκμεταλλεύτηκαν τις ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη οικονομικών  δραστηριοτήτων με έμφαση βεβαίως στο εμπόριο, τις εκκλησιαστικές ελευθερίες και τις δυνατότητες ίδρυσης κοινοτήτων.  Οι έλληνες έμποροι διαπίστωσαν τις ευκαιρίες εγκατάστασης και δραστηριοποίησης όταν γνώρισαν τη χώρα ως συνοδοί ελλήνων μοναχών που ταξίδευαν στη Μόσχα αναζητώντας οικονομική υποστήριξη για τα μοναστήρια.

Μαριούπολη / Marioupolis

Η πόλη στην οποία δημιουργήθηκε η πρώτη ελληνική κοινότητα ήταν το Ναζίν. Η πόλη έγινε το  κέντρο της εμπορικής δραστηριότητας των Ελλήνων και προορισμός νέων μεταναστών που κατεύθαναν εκμεταλλευόμενοι τα εμπορικά προνόμια. Η κοινότητα άκμασε, ίδρυσε εκκλησίες και οργανώθηκε  γύρω από την Αδελφότητα που λειτουργούσε ως εκκλησιαστική, κοινωνική και φιλανθρωπική οργάνωση.

Ωστόσο, οι εμπορικές ελευθερίες και τα προνόμια μειώθηκαν στα τέλη του 18^ου αιώνα, όταν το κράτος των Κοζάκων έχασε την αυτονομία του και έγινε επαρχία της ρωσική αυτοκρατορίας. Παρόλα αυτά, συνέχισαν να ιδρύονται ελληνικές εμπορικές παροικίες στην Ουκρανία κυρίως στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας ιδιαίτερα μετά την υπογραφή της συνθήκης του Κιουτζουκ Κιναρτζή το 1774. Κέντρο της ελληνικής μετανάστευσης έγινε η Μαριούπολη όταν εγκαταστάθηκαν σε αυτή 30000 Έλληνες προερχόμενοι από την Τουρκοκρατούμενη Κριμαία μετά από απόφαση της Μεγάλης Αικατερίνης το 1775. Ολόκληρη η περιοχή κατοικούταν για δεκαετίες σχεδόν αποκλειστικά από Έλληνες. Σταδιακά η το λιμάνι της Μαριούπολης μεγάλωσε και έγινε το δεύτερο μεγαλύτερο της Νότιας Ρωσίας μετά από αυτό της Οδησσού.

Μεγάλη Αικατερίνη – Catherine the Great

Η πόλη της Οδησσού είναι ίσως η γνωστότερη από τις ελληνικές αποικίες. Η πόλη ιδύθηκε το 1794 από την Τσαρίνα Μεγάλη Αικατερίνη στο πλαίσιο της πολιτικής της για εμπορική διείσδυση της Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα. Για το σκοπό αυτό προσκάλεσε Έλληνες να εγκατασταθούν στην πόλη δημιουργώντας μια εμπορική παροικία. Πράγματι περίπου 15000 Έλληνες αξιοποίησαν την ευκαιρία δημιουργώντας μια δραστήρια κοινότητα στο ρωσικό λιμάνι.  Η Οδησσός κατέχει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της χώρας μας αφού εκεί συστάθηκε η Φιλική Εταιρεία ενώ στην Εκκλησία της Κοινότητας την  Αγία Τριάδα θάφτηκε ο πατριάρχης Γργόριος ο Ε’ που δολοφονήθηκε από τους Τούρκους το 1821.

Παρά τους πολέμους του 19^ου και 20^ου αιώνα και παρά τις διώξεις του σταλινικού καθεστώτος, ακόμα και σήμερα δεκάδες χιλιάδες Έλληνες εξακολουθούν να κατοικούν σε αυτές τις κυρίως ρωσοφωνες περιοχές της Ουκρανίας.

Ιστορία των Ελλήνων της Νεζίν Ουκρανίας : από τον 9ο αιώνα π. Χ. μέχρι τον 20ον αιώνα / Σωκράτης Αγγελίδης

Ταταρίνοβα, Μάγια, Διδακτορική Διατριβή  (1999, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)), Οι ελληνικές εκκλησίες στην Ουκρανία από τον 16ο μέχρι τον 20ο αιώνα