Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2021

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανακοινώνει τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2021 (για τις εκδόσεις 2020), τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2021 (εκδόσεις 2020) και τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2021 (εκδόσεις 2020.

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2021

Συγκεκριμένα σήμερα ανακοινώνονται το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων 2021, τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας 2021 (Βραβεία Μυθιστορήματος, Διηγήματος-Νουβέλας, και Ποίησης), τα Κρατικά Βραβεία Δοκιμίου – Μαρτυρίας 2021 (Βραβεία Δοκιμίου-Κριτικής και Μαρτυρίας-Βιογραφίας-Χρονικού-Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας), το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2021, το Ειδικό Θεματικό Βραβείο 2021 (για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά θέματα), καθώς και η απονομή τιμητικής διάκρισης σε περιοδικά.

Τα βραβεία έχουν ως εξής:

Α. Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το έτος 2021 απονέμεται στον Δημήτρη Τζιόβα για τη συνολική του προσφορά στα Γράμματα.

Β. Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2021 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Νίκο Δαββέτα για το έργο τουΆντρες χωρίς άντρες, εκδόσεις Πατάκη, και στη Λουίζα Παπαλοΐζου για το έργο της Το βουνί, εκδόσεις Το Ροδακιό.

Γ. Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας 2021 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Θανάση Χατζόπουλο για το έργο του Ιστορικός ενεστώς, εκδόσεις Πόλις, και στον Χρήστο Χρηστίδη για το έργο του Γυμνός, εκδόσεις Εντευκτηρίου.

Δ. Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2021 απονέμεται κατά πλειοψηφία στονΔιονύση Καψάληγια το έργο του Σημειώσεις για τη μουσική του κόσμου, εκδόσεις Άγρα.

Ε. Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου – Κριτικής 2021 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Χριστίνα Κουλούρηγια το έργο της Φουστανέλες και χλαμύδες. Ιστορική μνήμη και εθνική ταυτότητα 1821-1930, εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

ΣΤ. Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας – Bιογραφίας – Χρονικού – Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2021 απονέμεται κατά πλειοψηφία στους Στράτο Ν. Δορδανά και Βάιο Καλογρηά για το έργο τους Οι ζωές των άλλων, Η Στάζι και οι Ελληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία (1949-1989),εκδόσεις Επίκεντρο.

Ζ. Το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2021 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Σπύρο Γούλα για το έργο του Τα περσινά τους βάζουν για καλά, εκδόσεις Πόλις, και στον Φοίβο Οικονομίδη για το έργο του Βορράς, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας.

Η. Το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2021 για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη για το έργο του Έξοδα νοσηλείας, εκδόσεις Ενύπνιο, και στον Δημήτρη Χριστόπουλο για το έργο του Τζίντιλι, εκδόσεις Το Ροδακιό.

Θ. Η Επιτροπή αποφάσισε ομοφώνως την απονομή τιμητικής διάκρισης στα περιοδικά δε|κατα καιΣημειώσεις.

 

Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2021

Η αρμόδια Επιτροπή για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2021 κατέληξε στα Βραβεία για τις κατηγορίες Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας σε Ελληνική Γλώσσα, Βραβείο Απόδοσης Έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά και Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Λογοτεχνίας σε Ξένη Γλώσσα.

Ακολουθούν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2021 ανά κατηγορία Βραβείου:

 

Α) Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα 2021, απονέμεται ομόφωνα στον Ευριπίδη Γαραντούδη, για τη μετάφραση του έργου του Σάντρο Πέννα, Τα ποιήματα, εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα.

 

Β) Το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου Της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά 2021 απονέμεται ομόφωνα στον Θανάση Βαλτινό,για τη μετάφραση του έργου του Ευριπίδη Τρωάδες. Μήδεια, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα.

 

Γ) Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Γλώσσας σε Ξένη Γλώσσα 2021 απονέμεται ομόφωνα στον Νικόλα Κροτσέτι(NicolaCrocetti) για τη μετάφραση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη, Odissea, εκδόσεις Crocettieditore, Μιλάνο.

 

Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2021

Η αρμόδια Επιτροπή κατέληξε στα Βραβεία για τις κατηγορίεςΠαιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου, Εφηβικού – Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου, Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου και Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά.

 

Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου

Μιχάλης Μακρόπουλος, εικονογράφηση Κατερίνα Χαδουλού: Η μαλαματένια βελανιδιά, εκδόσεις Καλειδοσκόπιο

Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου

Ελένη Πριοβόλου: Φως σε μαύρο ουρανό, εκδόσεις Καστανιώτη

Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου

Ίρις Σαμαρτζή, εικονογράφηση Ίρις Σαμαρτζή: Τάτα;;, εκδόσεις Ίκαρος

Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για Παιδιά

Στέλλα Κάσδαγλη, εικονογράφηση Φωτεινή Τίκκου: 30 γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο και πώς μπορείς να τον αλλάξεις κι εσύ, εκδόσεις Πατάκη

……….

ΈΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ 2021 (εκδόσεις 2020)

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ

 

Η Επιτροπή Απονομής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνικής Μετάφρασης 2021 (εκδόσεις 2020) ανακοινώνει το σκεπτικό βράβευσης των βιβλίων που διακρίθηκαν, ανά κατηγορία:

Α) Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα 2021, απονέμεται ομόφωνα στον κύριο Ευριπίδη Γαραντούδη, για τη μετάφραση του έργου του Σάντρο Πέννα, Τα ποιήματα, εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα.

Για την εξαιρετική, λογοτεχνικώς υποδειγματική, επιστημονικώς ορθή και λειτουργικώς αποτελεσματική μετάφραση των Απάντων τού Σάντρο Πέννα, ενός ιδιότυπου ατμοσφαιρικού ποιητή, με κινηματογραφικό σκηνικό και διακριτικές, αν και διακριτές, ερωτικές συνυποδηλώσεις σε ποικίλες αποχρώσεις.

Β) Το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου Της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά 2021 απονέμεται ομόφωνα στον κύριο Θανάση Βαλτινό, για τη μετάφραση του έργου του Ευριπίδη Τρωάδες-Μήδεια, εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα.

Η μετάφραση αυτή δύο εμβληματικών και ιδιαίτερα απαιτητικών έργων έχει γίνει με ιδιαίτερη ποιητική ευαισθησία και επίγνωση των δραματικών εντάσεων που τα διαπνέουν, ενώ παράλληλα οι αποδόσεις διακρίνονται από καλλιέπεια και αίσθηση του ρυθμού οι οποίες καθιστούν το περιεχόμενό τους προσιτό στον νέο αναγνώστη.

Γ) Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Γλώσσας σε Ξένη Γλώσσα 2021 απονέμεται ομόφωνα στον κύριο Νικόλα Κροτσέτι (NicolaCrocetti) για τη μετάφραση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη, Odissea, εκδόσεις Crocettieditore, Μιλάνο.

Το 2020 ο φημισμένος ελληνιστής και μεταφραστής Νicola Crocetti σφράγισε ανεξίτηλα το μεταφραστικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι με τη μνημειώδη έκδοση στην ιταλική γλώσσα της «Οδύσσειας», του γιγαντιαίου και προκλητικού έπους του Νίκου Καζαντζάκη (Nikos Kazantzakis, Odissea, Crocetti editore

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ

ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ 2021 ΓΙΑ ΤΟ ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΕΤΟΣ 2020

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ

 

Στη συνεδρίαση της 3^ης Μαρτίου 2022, η Επιτροπή Απονομής Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων 2021 για το έτος 2020, κατέληξε στις εξής αποφάσεις:

Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απονέμεται στον Δημήτρη Τζιόβαγια τη συνολική προσφορά του έργου του στα γράμματα.

Η Επιτροπή κρίνει ότι ο Δημήτρης Τζιόβας, με την πρωτότυπη, αναστοχαστική και αδιάλειπτη προσφορά του στα ελληνικά γράμματα, συμβάλλει στην ανανέωση των νεοελληνικών σπουδών, εμπλουτίζοντας την κριτική φιλολογία με νέες μεθόδους και ερμηνευτικές αναγνώσεις. Παράλληλα, με το έργο του συμβάλλει αποφασιστικά στην προώθηση και διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στο εξωτερικό. Ο συγγραφέας παρακολουθώντας με τολμηρή αναθεωρητική διάθεση τις αλλεπάλληλες στροφές της θεωρίας της λογοτεχνίας (από την αφηγηματολογία και τον στρουκτουραλισμό μέχρι τον νέο ιστορικισμό και την ηθική κριτική) σύστησε και εξοικείωσε το ελληνικό κοινό με διεθνείς τάσεις και εξελίξεις στη μελέτη της λογοτεχνίας, επισημαίνοντας ευρύτερες πολιτισμικές, κοινωνικές και αναγνωστικές αλλαγές. Το πλούσιο έργο του, ιδιαίτερα επιδραστικό στους μελετητές των πολιτισμικών και νεοελληνικών σπουδών αλλά και των κοινωνικών και πολιτικών επιστημών, συνδέει τη λογοτεχνία με την κουλτούρα και την κοινωνία, με τα πολιτικά και τα πολιτισμικά συμφραζόμενα, συμβάλλοντας στην υπεράσπιση των ευρύτερων ανθρωπιστικών επιστημών και στη σοβαρή μελέτη ζητημάτων ιδεολογίας και ταυτότητας του νεότερου ελληνισμού.

Για όλα τα παραπάνω τού απονέμεται το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων.

***

Το ΒραβείοΜυθιστορήματος απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στα βιβλία του Νίκου Δαββέτα,Άντρες χωρίς άντρες (εκδόσεις Πατάκη) και της Λουίζας Παπαλοΐζου,Το βουνί(εκδόσεις Το Ροδακιό).

Το μυθιστόρημα του Δαββέτα έχει ως κεντρικό θέμα το «σφαγείο» της οικογένειας, τοποθετώντας τη σχέση πατέρα-γιου σε ψυχαναλυτικό και ιστορικό υπέδαφος. Πρόκειται για έργο εξαιρετικής αφηγηματικής οικονομίας και γοργής αφήγησης που αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη, με δυνατή πλοκή, ανατροπές και πειστικούς χαρακτήρες, ενώ με ακρίβεια στη χρήση του ιστορικού υλικού αποτυπώνει λεπτομερώς τη «δομή της αίσθησης» και την ατμόσφαιρα της μεταπολεμικής και μεταδικτατορικής εποχής. Πλούσιες είναι επίσης οι θεματικές του εξακτινώσεις: μνήμη, ερωτική επιθυμία, συναισθήματα, οικογενειακά τραύματα, βία, σώμα και ιστορία.

Το Βραβείο στην κατηγορία Διήγημα-Νουβέλα απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Θανάση Χατζόπουλο  για το βιβλίο  Ιστορικός ενεστώς (εκδ.  Πόλις) και στον ΧρήστοΧρηστίδη για το βιβλίο Γυμνός (Εκδόσεις Εντευκτηρίου).

Ο χρόνος στις ιστορίες του Θανάση Χατζόπουλου σαν να συμβαίνει, αλλά να μην έχει συντελεστεί. Υφίσταται για να μας υπενθυμίζει όσα έγιναν και μας έφεραν ως εδώ, όσα πρόκειται να συμβούν, όσα είναι να ξανασυμβούν. Θυμίζουν οι ιστορίες του ιστορίες βγαλμένες από κάποιο αστυνομικό δελτίο, από την Ιστορία του τόπου, από τα «Κοινωνικά» των εφημερίδων και τα κηδειόχαρτα της μνήμης. Ο Ιστορικός ενεστώς είναι ένα υβριδικό συνονθύλευμα «λοξών» ιστοριών που αναδεικνύουν όσα χάνονται στον χρόνο,  εκείνα τα ασήμαντα που καθόρισαν τον ρου της ζωής των ηρώων και των ηρωίδων, τα λησμονημένα γεγονότα που στιγμάτισαν την κοινή μας μοίρα, «τα συμβάντα που κινητοποιούν την αδρανή ύλη της ζωής». Ο Θανάσης Χατζόπουλος, επίμονος γραφιάς, με ήδη αξιοσημείωτη διαδρομή στα ελληνικά Γράμματα, δεν υποχωρεί μπροστά σε αυτή την αδράνεια· τροφοδοτεί τη ρήξη, ακόμα κι αν εκείνη οδηγήσει στη θανή, στον αιώνιο, αναπότρεπτο, αλλά οιονεί παρηγορητικό  ύπνο.

Η νουβέλα του Χρήστου Χρηστίδη πραγματεύεται τη συνθήκη του θάνατου, ή την πορεία προς το θνήσκειν και την τελευταία κατοικία, με έναν πρωτότυπο τρόπο, προκρίνοντας  προσέγγιση δυστοπική.  Ήρωες, ένας άντρας που συνοδεύει έναν γηραιότερο σε αναπηρικό καρότσι, οι οποίοι,  μετά την υποχρεωτική προσγείωση του σκάφους στο οποίο επέβαιναν, αναγκάζονται να αποβιβαστούν σε μια πόλη που δεν (ανα)γνωρίζουν. Κάποια πράγματα μοιάζουν, ωστόσο, πολύ οικεία. Οι μνήμες του γηραιότερου άντρα αρχίζουν να συντονίζονται με το παρόν. Οι δύο άντρες συναντούν διάφορα ενδιαφέροντα πρόσωπα που εμμέσως τους προειδοποιούν ότι ήρθαν σε μια νεκρόπολη, από την οποία δεν μπορούν να (δια)φύγουν. Η γραφή του Χρηστίδη, ωστόσο, διακρίνεται από χαρίεσσα άνεση, σπαρταριστούς διαλόγους  έμπλεους χιούμορ, ενώ η καταβύθιση στα μύχια της ύπαρξης εκβάλλει στην αφηγηματική επιφάνεια ως διαπίστευση ταυτοτήτων σε μετεωρισμό.

***

Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2021 (εκδόσεις 2020) απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Διονύση Καψάλη για τη συλλογή του Σημειώσεις για τη μουσική του κόσμου (εκδ. Άγρα), όπου ο ποιητής, όπως σημειώθηκε, με έναν ήρεμο στοχασμό για τον χρόνο, την ομορφιά, τον πόνο, τις στιγμές αθανασίας, επιβεβαιώνει τη διαυγή προσωπική φωνή του, φωνή κατασταλαγμένη και εν προκειμένω κουβεντιαστή, συνομιλούσα δικαιωματικά με ένα ευρύ διακειμενικό πλαίσιο. Ο Διονύσης Καψάλης κοιτάζει από την πίσω πλευρά του λόφου τη μοναξιά και τον θάνατο.

Συζητήθηκε επίσης και τέθηκε σε ψηφοφορία η συλλογή της Μαρίας Λαϊνά Ό,τι έγινε. Άνθρωποι και φαντάσματα(εκδ. Πατάκη), καθώς, όπως σημειώθηκε, η Λαϊνά, σε έναν ιδιότυπο απολογισμό ζωής και ύπαρξης, συνέθεσε μια συλλογή ολιγόστιχων ποιημάτων, όπου η λεπτότητα των αισθημάτων και των αισθήσεων εκφράζεται με στίχους ακαριαίας λειτουργικότητας

***

Το ΒραβείοΔοκιμίου – Κριτικής απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Χριστίνα Κουλούρη για το έργο της Φουστανέλες και χλαμύδες. Ιστορική μνήμη και εθνική ταυτότητα 1821-1930 (εκδόσεις Αλεξάνδρεια).

Μελετάται η πρόσληψη της Επανάστασης του 1821 στην ιστορική μνήμη και η επιρροή που άσκησε στον σχηματισμό της εθνικής ταυτότητας από το 1821 έως το 1930. Η συγγραφέας συμβουλεύεται δύο μεγάλες κατηγορίες «μη κειμενικών» πηγών· η μία περιλαμβάνει αναπαραστάσεις της Επανάστασης, ελαιογραφίες, λιθογραφίες, ξυλογραφίες, φωτογραφίες αλλά και ανδριάντες, ηρώα και μνημεία πεσόντων. Συζητήθηκε, επίσης, και συμπεριλήφθηκε στην τελική ψηφοφορία η μελέτη της Έφης Γαζή, Άγνωστη χώρα. Ελλάδα και Δύση στις αρχές του 20^ου αιώνα (εκδόσεις Πόλις).

Η συγγραφέας με επιστημονική πληρότητα επιχειρεί να χαρτογραφήσει μια «άγνωστη χώρα», με πυξίδα τις κυρίαρχες αντιλήψεις για το τι είναι  «Ελλάδα» και «Έλληνες», στο τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Η χαρτογράφηση αυτή πραγματοποιείται  με άξονα το έργο και τη σκέψη τριών εμβληματικών μορφών αυτής της περιόδου: τον σπουδαίο Αργύρη  Εφταλιώτη, τον Περικλή Γιαννόπουλο και τον Ίωνα Δραγούμη.

***

Το Βραβείο Μαρτυρίας, Χρονικού, Βιογραφίας και Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας απονέμεται κατά πλειοψηφία στους Στράτο Ν. Δορδανά και Βάιο Καλογρηά για το βιβλίο τους Οι ζωές των άλλων.Η Στάζι και οι ΄Ελληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία (1949-1989) (εκδόσεις Επίκεντρο). Πρόκειται για μια εις βάθος έρευνα σε μία όχι ως τώρα φωτισμένη περίοδο της δεκαετίας του ’40. Οι συγγραφείς ερεύνησαν μεγάλο αριθμό αρχείων και ανέδειξαν με νηφαλιότητα και επάρκεια την παρουσία και τον ρόλο των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στην Ανατολική Γερμανία καθώς και τη συμμετοχή κάποιων από αυτών στις μυστικές υπηρεσίες της Στάζι.

Συζητήθηκε επίσης το βιβλίο της Βάνας Μπουσέ, Η καθημερινή ζωή στην Ελλάδα του Όθωνα (εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας) για την παροχή νέων ερμηνευτικών προσεγγίσεων μέσα από ενδελεχή έρευνα στην καθημερινότητα του 19^ου αιώνα.

***

Το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου/ης Συγγραφέα 2021 έως 35 ετών  απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Φοίβο Οικονομίδη (γεν. 1997) για το μυθιστόρημαΒορράς (εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας) και στον Σπύρο Γούλα (γεν. 1991) για την ποιητική συλλογήΤα περσινά τους βάζουν για καλά (εκδ. Πόλις).

Ο μεν Φοίβος Οικονομίδης, που φλερτάρει με τη λογοτεχνία του φανταστικού, μιλά με ψυχογραφική διάθεση για το ρευστό και κατακερματισμένο ήθος της εποχής, με την ιστορία να συγκροτείται γύρω από την αναμενόμενη σύγκρουση της γης με έναν πλανήτη. Γράφει με ευαισθησία για τις υπαρξιακές περιδινήσεις και τις αναζητήσεις της ευτυχίας της γενιάς του, με πρόσχημα μια μελλοντολογική δυστοπία.

***

Το Ειδικό Βραβείο σε συγγραφείς που τα βιβλία τους προάγουν τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στον Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη για το έργο του Έξοδα νοσηλείας(εκδόσεις Ενύπνιο) και στον Δημήτρη Χριστόπουλο για το έργο του Τζίντιλι (εκδόσεις Το Ροδακιό).

Το μυθιστόρημα του Χατζημωυσιάδη με ιαματική γραφή, βαθύ ανθρωπισμό και αίσθημα ηθικής ευθύνης θεματοποιεί τη σχέση νοσηλευτή και ασθενούς. Οι εξομολογητικοί μονόλογοι γύρω από τη μοναξιά, την ασθένεια, τον θάνατο, τη φθορά και τα τραύματα ψηλαφούν με συγκινητική αμεσότητα δημόσια και ιδιωτικά πάθη, καθώς το μυθιστόρημα, συνομιλώντας έμμεσα με τη συνθήκη της πανδημικής κρίσης, προεκτείνει το βλέμμα στην κοινωνική νοσηρότητα. Η ασθένεια παρουσιάζεται ως αναστοχαστική αφορμή ανακάλυψης του εαυτού και της αλήθειας, ως αναμέτρηση με το παρελθόν, τους φόβους και τις ελπίδες.

***

Τέλος, τιμητική διάκριση απονέμεται ομόφωνα στα λογοτεχνικά περιοδικά Δέκατα και Σημειώσεις για τη συμβολή τους στη διάδοση, την προαγωγή και τη συζήτηση της λογοτεχνίας και των γραμμάτων.

Η Πρόεδρος   Άλκηστις Σοφού     Η Αντιπρόεδρος Σοφία-Λαμπρινή Ντενίση

Τα Μέλη: Δημήτρης Νόλλας Ηλίας Καφάογλου Νίκος Βατόπουλος Κώστας Καραβίδας Δημήτρης Αθηνάκης Ευτυχία Παναγιώτου

……………………..

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2021 (εκδόσεις 2020)

ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ

 

Η Επιτροπή Απονομής Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου 2021  (εκδόσεις 2020) ανακοινώνει το σκεπτικό βράβευσης των βιβλίων που διακρίθηκαν, ανά κατηγορία:

Παιδικό Λογοτεχνικό Βιβλίο

Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στο βιβλίο του ΜιχάληΜακρόπουλου με τίτλοΗ μαλαματένια βελανιδιά (Εικονογράφηση Κατερίνα Χαδουλού), εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Με τη μυθοπλασία να αξιοποιεί νεοελληνικά παραμυθι(α)κά μοτίβα, στοιχεία της λαϊκής μας παράδοσης και ανόθευτες εικόνες της ελληνικής φύσης, καθώς και με τη συνέργεια της ξεχωριστής εικονογράφησης που κυριολεκτικά αγκαλιάζει το κείμενο, το βιβλίο ξετυλίγει ονειρικά, σχεδόν μαγικά, το πέρασμα από την παιδική στη νεανική ηλικία μιας δεκάχρονης ηρωίδας, της Αθηνάς. Με οδηγό της ένα βελανίδι που βρίσκεται τρυπωμένο στην τσέπη ενός κοριτσίστικου φουστανιού και εκπέμπει φως, η πρωταγωνίστρια σαν μια άλλη Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτωνφτάνει κάποιο βράδυ στο δάσος. Εκεί, ξεπερνώντας εμπόδια με τη βοήθεια των δέντρων και των ζώων που συναντά, βιώνει όλες τις διαδικασίες ωρίμασής της, αφυπνίζεται πνευματικά και ερωτικά, απελευθερώνεται και αποκτά το δικό της «φωτεινό βελανίδι» , για να συνεχίσει πιο δυνατή τις αναζητήσεις της.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του βιβλίου, τα οποία παραπέμπουν στα προσδιοριστικά στοιχεία ενός «εξελικτικού αφηγήματος», ανταποκρίνονται με επιτυχία στα κριτήρια που έχουν τεθεί, γενικά, για τα βιβλία αυτής της κατηγορίας: ειλικρινείς συγγραφικές προθέσεις, πρωτότυπη αλλά και εύληπτη θεματική, όμορφες εικόνες και πειστικές περιγραφές, ενδιαφέρουσα πλοκή και ρέουσα γραφή. Ανάμεσα σε ρεαλιστικές προθέσεις και φανταστικούς αφηγηματικούς τρόπους, το βιβλίο συνιστά μια συμβολική ιστορία ενηλικίωσης, επαναφέροντας και ενεργοποιώντας παλαιότερα μοτίβα σε ένα επικαιροποιημένο μυθοπλαστικό πλαίσιο αναφοράς.

Στην ίδια κατηγορία ξεχώρισε, αλλά μειοψήφησε, το βιβλίο της Αλέκας Τρίπου-Μάνου με τίτλο Σουφλέ Σοκολάτας, εκδόσεις Μεταίχμιο.

Με το θεματικό στοιχείο του διαζυγίου να κυριαρχεί στο σκηνικό του, το βιβλίο αγγίζει επίκαιρα ζητήματα, όπως αυτά της ενδοοικογενειακής βίας και της κακοποίησης. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση της δεκάχρονης Σοφίας, θυμίζοντας ημερολογιακή καταγραφή, αποτυπώνει πειστικά την οπτική της κεντρικής ηρωίδας και την προβληματική πραγματικότητα που καλείται να διαχειριστεί.

Εφηβικό-Νεανικό Λογοτεχνικό Βιβλίο

Το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού – Νεανικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στο βιβλίο της Ελένης Πριοβόλου με τίτλο Φως σε μαύρο ουρανό, εκδόσεις Καστανιώτη. 

Πρόκειται για ένα κοινωνικό μυθιστόρημα με γρήγορη πλοκή και ρεαλιστικό χαρακτήρα, που μέσα από την ακολουθία των γεγονότων  παρουσιάζει θέματα όπως η ανεργία, ο ρατσισμός, η μετανάστευση, η ενδοοικογενειακή βία, εμβληματικά ιστορικά γεγονότα, τρομοκρατικά γεγονότα, συμμορίες φασιστών κ.ά. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση αποδίδει ρεαλιστικά τις εμπειρίες του έφηβου πρωταγωνιστή, αποφεύγοντας κάθε ίχνος μελοδραματισμού. Στην ίδια κατηγορία ξεχώρισε, αλλά μειοψήφησε, το βιβλίο του Γιώργου Χατζόπουλου, με τίτλο Μάζεψε το θάρρος σου, Ανδώ, εκδόσεις Πατάκη.

 

Εικονογραφημένο Παιδικό Βιβλίο

Το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου απονέμεται κατά πλειοψηφία στο βιβλίο της, συγγραφέως και εικονογράφου, Ίριδας Σαμαρτζή, με τίτλο Τάτα;;, εκδόσεις Ίκαρος.

Η ηρωίδα φτιάχνει, με επίκεντρο το σπίτι της, έναν φανταστικό κόσμο για κείνη και για τη φίλη της, την Τάτα. Τον γεμίζει αδιάκοπα με πράγματα που επιθυμεί (με παιδική χαρά, κήπο, δεντρόσπιτο, πισίνα, δωμάτια για τα αγαπημένα ζώα, βιβλιοθήκη). Καθώς η φαντασία και οι επιθυμίες μεγαλώνουν, η εικονογράφηση καταλαμβάνει όλο και περισσότερο χώρο από το σαλόνι, ώσπου ο φανταστικός κόσμος γίνεται τεράστιος, τόσο που δεν χωράει σε ένα δισέλιδο, αλλά απλώνεται σε ένα τετρασέλιδο που ξεδιπλώνει. Η Τάτα όμως βαθμιαία έχει σπρωχτεί πέρα από αυτόν.

Στην ίδια κατηγορία ξεχώρισε, αλλά μειοψήφησε, το βιβλίο του Θοδωρή Παπαϊωάννου, εικονογράφηση Πέτρος Μπουλούμπασης, με τίτλο Όταν εσύ λείπεις…, εκδόσεις Πατάκη.

Βιβλίο Γνώσεων για παιδιά

Το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά απονέμεται κατά πλειοψηφία στο βιβλίο της Στέλλας Κάσδαγλη με τίτλο 30 γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο και πώς μπορείς να τον αλλάξεις κι εσύ (εικονογράφηση Φωτεινή Τίκκου), εκδόσεις Πατάκη.

Το βιβλίο ανήκει σε μια ιδιαίτερη κατηγορία του βιβλίου γνώσεων, αυτή των βιογραφιών και συγκεκριμένα των συλλογικών βιογραφιών, καθώς, όπως μας προκαταλαμβάνει ο τίτλος, αφορά στη βιογράφηση 30 γυναικών (μεταξύ αυτών και μία Ελληνίδα). Το πρώτο και το τελευταίο μέρος του περιέχουν τα πορτρέτα της κάθε γυναίκας και μια πολύ σύντομη βιογραφική περίληψη, δηλ. το είδος της προσφοράς της στην ανθρώπινη κοινότητα και το βασικό μότο που της αποδίδεται. Αυτό όμως που αποτελεί την ιδιαιτερότητα και πρωτοτυπία του βιβλίου είναι οι ενδιάμεσες σελίδες (από σελ. 18 έως 244) όπου η βιογραφία της καθεμιάς παρουσιάζεται μέσα από πρωτοπρόσωπη αφήγηση με αφηγήτρια την ίδια τη βιογραφούμενη.

Στην ίδια κατηγορία ξεχώρισε, αλλά μειοψήφησε, το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο με τίτλο 24 εικόνες για την Επανάσταση του 1821, Μακρυγιάννης & Ζωγράφος-Ένας αγωνιστής και ένας καλλιτέχνης, εκδόσεις Καπόν.