Ο πρόσφατος πόλεμος στην Ουκρανία φέρνει στο επίκεντρο της συζήτησης και τους Έλληνες κατοίκους της χώρας οι οποίοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την καταστροφή, την μετανάστευση και το θάνατο. Πλέον, και η πόλη της Οδησσού βρίσκεται υπό πολιορκία. Οδοφράγματα και οχυρώσεις έχουν στηθεί στους δρόμους περιμένοντας τη ρωσική επίθεση.

Η Οδησσός είναι ένας τόπος με έχει ιδιαίτερη σημασία για την ελληνική ιστορία. Το 1816 τρείς έλληνες έμποροι οι Εμμανουήλ Ξανθός, Νικόλαος Σκουφάς και Αθανάσιος Τσακάλωφ, μέλη της πολυπληθούς, εύρωστης και δραστήριας ελληνικής διασποράς, ίδρυσαν τη Φιλική Εταιρεία που ανέλαβε το ρόλο της προετοιμασίας της Ελληνικής Επανάστασης.

Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Παράρτημα Οδησσού, Ουκρανία. Κτίριο Φιλικής Εταιρείας. The Hellenic Foundation for Culture. Branch of Odessa, Ukraine. The PhilikeEtaireia Museum.

Στην πόλη λειτουργεί το Γενικό Ελληνικό Προξενείο αλλά και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, το οποίο, εκτός των άλλων δράσεων διατηρεί και το Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας Το Μουσείο στεγάζεται από το 1994 σε ένα ιστορικό κτίριο στην οδό Κρέσνι Περεούλοκ (Krasnij Pereulok) αριθ. 18 στην Οδησσό. Ήταν το σπίτι του εμπόρου Γρηγορίου Μαρασλή ο οποίος μάλιστα διετέλεσε και δήμαρχος της πόλης (1878 – 1895). Σε αυτό το κτίριο συνεδρίασαν οι Φιλικοί και από εδώ έγιναν το πρώτα βήματα για την ελληνική ανεξαρτησία.

Η αποκατάσταση του κτιρίου και η μεταφορά του Μουσεία έγινα δυνατά χάρη στην αρωγή ελληνικών φορέων και ιδιωτών.

Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Παράρτημα Οδησσού, Ουκρανία. Κτίριο Φιλικής Εταιρείας. The Hellenic Foundation for Culture. Branch of Odessa, Ukraine. The PhilikeEtaireia Museum.

Το Μουσείο φιλοξενεί μια πλούσια επιστημονική βιβλιοθήκη αλλά και πλήθος πολύτιμων αρχείων σχετικών με τη λειτουργία της Φιλικής Εταιρεία. Έγγραφα, επιστολές, σφραγίδες, γκραβούρες και αυθεντικά αντικείμενα που αναδεικνύουν τις κρισιμότερες στιγμές της νεότερης ιστορίας μας.

Δυστυχώς, όπως και όλη η πόλη, το Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας βρίσκεται σε κίνδυνο. Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού έκανε έκκληση να σεβαστούν οι ρωσικές δυνάμεις το Μουσείο αλλά δυστυχώς στον πόλεμο τέτοιου είδους ευαισθησίες είναι μάλλον χίμαιρες. Ας ελπίσουμε ότι το Μουσείο, μαζί με την πόλη που το φιλοξενεί, θα μείνουν, όρθια και ζωντανά!